روش های شناسایی "زعفران" تقلبی از اصل

رنگ کردن، سنگین نمودن، مخلوط کردن با کلاله ذرت و افزودن روغن از جمله شایع ترین روش های تولید تقلبی زعفران است.

عمده ترین موارد تقلب در زعفران عبارتند از رنگ کردن خامه با رنگ استخراج شده از کلاله؛ سنگین نمودن وزن زعفران با افزایش دادن میزان رطوبت و یا مخلوط کردن آن با بقایای گیاهی نظیر کلاله ذرت و گلبرگ های گلرنگ و همچنین گوشت رشته رشته شده و افزودن رنگ های مصنوعی به آن و به زعفران جهت افزایش قدرت رنگی آن.

تشخیص زعفران‌های اصلی از روی سرشاخه کلاله زعفران ساده‌ترین روش محسوب می‌شود چرا که سرشاخه‌های کلاله زعفران سه شاخه و قسمت بالای آن شیپوری بوده که هرچه پایین‌تر می‌آید باریکتر می‌شود ضمن اینکه دارای مقداری طعم تند است البته چنانچه زعفران‌ها پودرشده باشند تنها با دستگاه‌های آزمایشگاهی قابل تشخیص هستند.

****روش های تقلب در زعفران

یکی از راه‌های تقلب در زعفران این است که کلاله‌های آن را با نوعی چربی، شکر، نمک یا عسل آغشته می‌کنند و وزن آن را افزایش می‌دهند.

خطرناک ترین روش تقلب در زعفران استفاده از رنگ مصنوعی است؛ اگر رنگ‌های مصنوعی در زعفران به کار رفته باشد در آزمایشگاه قابل تشخیص است چرا که پایین بودن قدرت رنگ‌دهی آن نشان دهنده این تقلب خواهد بود.

این رنگ‌های مصنوعی برای سلامتی انسان بسیار خطرناک است و در واقع گل‌رنگ‌هایی که از مکه به عنوان زعفران و غالبا به شکل پودر به کشور وارد می‌شود از همین رنگ‌های خطرناک مصنوعی است.

طبیعی ترین روش‌ تقلب در زعفران استفاده از رنگ طبیعی این گیاه برای رنگ‌کردن دیگر قسمت‌های سفید زعفران و مخلوط کردن آن با این محصول است، این روش محترمانه‌ترین روش تقلب است که متاسفانه بسیار رایج شده است.

متقلبان و عرضه کنندگان می‌توانند روی خالص بودن زعفران خود نیز قسم بخورند چرا که از هیچ چیز به غیر از زعفران در آن استفاده نکرد‌ه‌اند اما روش شناسایی در این نوع تقلب برای مصرف کنندگان بسیار سخت است.

****روش های شناسایی زعفران اصلی خارج از آزمایشگاه

گرچه خالص بودن یا نبودن زعفران در آزمایشگاه‌ها به راحتی قابل شناسایی است اما تشخیص آن برای مصرف‌کنندگان به راحتی ممکن نیست اما اگر کلاله‌های زعفران بسیار براق باشد باید به آن شک کرد و آن را به آزمایشگاه فرستاد یا در صورت مشاهده این ظاهر غیر طبیعی آن را بین انگشتان دست یا روی کاغذ له کرد تا دید ماده‌ خاصی از آن روی کاغذ نقش می‌بندد و کاغذ و انگشتان دست چرب می‌شود که در این صورت مشخص می‌شود زعفران به چربی خاصی آغشته شده تا وزنش بیشتر شود.

اگر تارهای زعفران را بین کاغذ کاهی بگذاریم و کمی فشار دهیم نباید لکه چربی باقی بگذارد اگر چنین باشد به احتمال قوی زعفران تقلبی است.

رنگ تارهای زعفران در بنزین نامحلول است یعنی اگر تار زعفران را در بنزین بیندازیم نباید بنزین را رنگین کند.

اگر چند تار زعفران را در یک لیوان آب جوش بیندازیم بعد از حدود 5 دقیقه نباید رنگ تارهای آن سفید شود؛ اگر چنین شود زعفران تقلبی است.

رنگ؛ بو و مزه زعفران برای اهل شناخت آن محک قاطعی است. مزه زعفران اصلی کمی تلخ ولی مطبوع و بوی زعفران کمی تند است افزایش وزن زعفران با استفاده از آغشته کردن این گیاه به چربی، عسل و... حرفه‌ای‌ترین روش تقلب در فروش زعفران است و رنگ کردن قسمت‌های سفید این گیاه با رنگ طبیعی زعفران محترمانه‌ترین شیوه در تقلب طلای سرخ است که برای مصرف‌کنندگان به راحتی قابل تشخیص نیست.

****شناسایی زعفران اصلی از روی ظاهر

شکل ظاهری زعفران یکی از روش‌های شناسایی خالص بودن آن است ظاهر این محصول شبیه میخک است؛ به گونه‌ای که پایین گیاه میله‌ای و انتهای آن دندانه‌دار، پهن و قیچی شکل است.

همچنین رنگ زعفران باید قرمز تند باشد نه روشن و شکل کلاله‌های آن نیز نباید براق باشد.

سالانه حدود 300 تن زعفران در جهان تولید می‌شود که ایران با تولید بیش از 250 تن نخستین تولیدکننده این محصول است و بیش از 90 درصد زعفران جهان را تامین می کند.

گزارش از زینب عبدی

(شنبه ۱۱ آبان ۱۳۹۲) ۱۴:۳۶