دکتر عباسعی مطلبی در گفتوگو با خبرنگار دامپروری خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، دستیابی محققان ایرانی به بیوتکنیک تکثیر خیار دریایی را در سال 87 یادآور شد و افزود: تاکنون سه میلیون قطعه لارو کرمی شکل از این گونه در خارج از محیط دریا تکثیر یافته است و البته با همکاری و برنامهریزیهای صورت گرفته با سازمان شیلات ایران سعی داریم علاوه بر بازسازی ذخایر این گونه در آبهای عمان، پرورش این گونه را توسط مردم در مزارع کشت میگو توسعه دهیم.
وی ضمن تاکید بر اینکه خیار دریایی یکی از گونههای اقتصادی در حوزهی آبهای دریای عمان و خلیج فارس است، ادامه داد: این گونه از شرایط تکثیر ویژهای برخوردار است، بهطوری که وقتی آن را به دو نیم میکنیم دوباره به دو موجود کامل تبدیل میشود.
مطلبی با بیان اینکه این گونه از لحاظ اقتصادی کاربرد وسیعی دارد، خاصیت دارویی و ارزش غذایی آن را یادآور شد و گفت: در بسیاری از کشورهای آسیای جنوب شرقی از این گونه به دلیل پروتئین و ارزش غذایی بالا حتی برای مصارف انسانی و خوراکی نیز استفاده میشود.
مطلبی گفت: باوجود اینکه محیط دریایی منبع عظیمی از این موجودات را در اختیار ما گذاشته است، متأسفانه به دلیل عدم آگاهی از فوائد تغذیهای، دارویی و حتی سودآوری ارزی در رابطه با صادرات آنها استفاده چندانی از این جانوران باارزش در ایران نمیشود.
رییس موسسه تحقیقات شیلات ایران خاطرنشان کرد: در حال حاضر برای فراوری خیار دریایی قراردادی با بخش خصوصی کشور هند داریم و آنها به دنبال ایجاد کارگاههای فرآوری خیار دریایی در چابهار و صادرات این فرآوردهها به کشورهای مصرفکننده هستند.
به گزارش خبرنگار ایسنا، خیار دریایی از نظر ساختاری و فیزیولوژیکی جزو عجیبترین اعضای رده خارپوستان است. رده خیار دریایی خارپوستانی است که بطور مستقل حرکت میکند و این جانوران از اجزای مهم زنجیره غذایی در اکوسیستمهای معتدل و آبسنگهای مرجانی هستند.
خیارهای دریایی مسوول بهم زدن و مخلوط کردن رسوبات بوده، ضمن تسریع باز چرخه مواد پودهای، باعث نفوذ اکسیژن در رسوبات میشوند. تخم، لارو و نوزاد آنها نیز منبع غذایی مهمی برای سایر جانوران دریازی است و آنها بطور عمده بین آبسنگهای مرجانی زندگی کرده اما در بسترهای شنی و گلی هم یافت میشوند.
گفتنی است عمق زندگی خیاران دریایی نیز متفاوت است. اکثر گونهها در منطقه بین جزر و مدی زندگی میکنند، اما تعداد کمی نیز در اعماق اقیانوسها بسر میبرند و طول آنها از چند میلیمتر تا بیش از دو متر متغیر بوده و رنگهای متنوعی دارند.
براساس این گزارش در حال حاضر 1400 گونه خیار دریایی در آبهای سراسر جهان شناسایی و گزارش شده است، در دریاهای اطراف هند نزدیک به 200 گونه شناسایی شده که 75درصد آنها در آبهای کم عمق زندگی می کنند و نزدیک به 50 گونه در نواحی بین جزر و مدی قابل جمعآوری هستند.
یاران دریایی را در آسیا ترپانگ و در فرانسه بچ دیمرگویند. تاریخچه مصرف آن توسط چینیها بویژه ساکنان نواحی ساحلی به سالهای 1644-1368 قبل از میلاد برمیگردد. از آنزمان چینیها خیار دریایی را بعنوان غذا و دارو مصرف میکنند. همچنین از برخی گونهها برای تغذیه اردکها استفاده میشود.
لازم به ذکر است که رده خیاران دریایی به 5 راسته خیاران دریایی شاخک درختیها، شاخک سپران، درختی پا پهلو، بشکهای و بدون پا تقسیم میشوند.
براساس این گزارش در میان گونههای خیاران دریایی انواع سمی هم وجود دارد که بررسی آزمایشگاهی بر روی سموم بدست آمده از دستگاه ایمنی خیاران دریایی نشان داده است که این مواد خواص ضد ویروسی، ضد تومور، ضد سرطان و ضد بارداری داشته و در صنعت داروسازی کاربرد گستردهای دارند.