با اینکه بیش از ۵ سال از انتشار خبر وجود مواد اعتیادآور در برخی آدامس‌ها و پاستیل‌های خارجی که در کشور خرید و فروش می‌شود، می‌گذرد؛ هنوز از سوی مسئولان وزارت بهداشت اقدامی برای انجام آزمایشات ویژه بر این مواد خوراکی صورت نگرفته یا نتایج این آزمایشات برای فروکش کردن موجی از نگرانی در بین خانواده‌ها به مردم اعلام نشده است. طی سال‌های اخیر اشکال متفاوتی از اعتیاد در کشور مطرح شده و حتی خبرهایی از گوشه وکنار مبنی بر وجود موادمخدر در آدامس‌ها و پاستیل‌ها و دیگر مواد خوراکی به گوش می‌رسد! در این میان از دستمال‌های خطرناکی که آغشته به موادمخدر هستند نیز نام برده شده است. حتی هشدارهایی از سوی پلیس مبارزه با موادمخدر شنیده می‌شود که در آن به نوجوانان و جوانان توصیه شده از دکه‌ها آدامس نخرند و سعی کنند از تولیدات داخلی که از وزارت بهداشت تاییدیه گرفته، استفاده کنند. به نظر می‌رسد عدم اظهارنظری جدی از مسئولان سرنوشت این مواد خوراکی را به سرنوشت ماده مخدر ناس که در غفلت مسئولان در گوشه و کنار کشور خرید و فروش می‌شود، نزدیک کرده است.
نشانه‌ها حاکی از آن است که پای آدامس‌ها و پاستیل‌های اعتیادآور علاوه بر پایتخت به سایر شهرهای کشور نیز رسیده است. چندی پیش علی حافظی، جانشین مبارزه با موادمخدر فرماندهی انتظامی مازندران، از فروش قرص‌های روان‌گردان و آدامسهای آغشته به موادمخدر در بعضی از دکه‌های شهر خبر داد و گفت: «دانش‌آموزان باید هوشیار باشند و از خرید قرص‌هایی با نام«بی تی» و انواع آدامس‌ها از دکه‌های سطح شهر خودداری کنند.» اما پژوهشگران حوزه اعتیاد معتقدند در این زمینه باید آزمایش‌هایی صورت گیرد. دکتر سعید صفاتیان معاون سابق پیشگیری و درمان ستاد مبارزه با اشاره به مسئولیت وزارت بهداشتی‌ها در این باره به تهران امروز می‌گوید: «مسئولان وزارت بهداشت باید نسبت به انجام آزمایشات روی خوراکی‌هایی که چنین شائبه‌ای درباره آنها وجود دارد، دستور داده و در صورتی که در این خوراکی‌ها از مواد توهم‌زا یا مخدر استفاده شده به مردم اطلاع‌رسانی کند.»
روان‌گردان یا توهم‌زا؟
این مواد خوراکی که در بسته‌های و فریبنده در مغازه‌هابه فروش می‌رسد در دسته مواد روان گردان قرار می‌گیرند یا توهم‌زا؟ دکتر سعید صفاتیان معاون سابق پیشگیری و درمان ستاد مبارزه با موادمخدر در این زمینه به تهران امروز می‌گوید: «آدامس‌ها و پاستیل‌هایی که در دکه‌ها و فروشگاه‌ها توزیع می‌شوند در دسته موادمخدر جا نمی‌گیرند بلکه در دسته مواد توهم‌زا طبقه‌بندی می‌شوند. در بعضی از این خوراکی‌ها از مقدار کمی مواد توهم‌زاو آهک استفاده می‌شود که ترکیب این مواد با هم باعث ایجاد یک حالت توهم در فرد می‌شود. این مواد اکثرا از مرزهای شرقی کشور و از کشورهای پاکستان و هند وارد می‌شوند.»
به گفته او این مواد به جز آنکه اعتیادآور هستند، عوارضی نیز بر بدن دارند: «بعد از استفاده از این مواد خوراکی ممکن است در سیستم خواب فرد اختلال ایجاد شود و فرد یا دچار خواب آلودگی شدید شود یا اینکه کمبود خواب پیدا کند.»
دکتر فرهودیان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی هم در این زمینه به تهران امروز می‌گوید: «شایعاتی وجود داشت مبنی بر اینکه آدامس‌هایی در بازار توزیع شده که در آن از مواد نشئه کننده‌ای چون ناس استفاده شده است اما گزارش رسمی‌ای در این زمینه منتشر نشده است و این خبر فقط در حد شایعه است.»
با وجود اینکه سعیدصفاتیان وجود ماده مخدر در مواد خوراکی را مستند نمی‌داند اما توصیه‌ای هم به نوجوانان و جوانان کرده و از آنها می‌خواهد که از آدامس و پاستیل‌های تولید خارج از کشور استفاده نکنند و اگر بعد از استفاده از این خوراکی‌ها دچار خواب آلودگی شدید یا انرژی زیاد شدند حتما بروشور این خوراکی را به معاونت درمان دانشگاه‌ها یا داروسازان شهرشان نشان دهند و دیگر از این مواد خوراکی استفاده نکنند.
جذب ماده مخدر از پوست؛ آری یا خیر
سال قبل شایعاتی در مورد توزیع دستمال‌های مرطوب‌کننده در مترو شهر تهران منتشر شد که پژوهشگران وجود آن را در کشور تایید کردند. به گفته دکتر مجید ابهری، پژوهشگر و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی «موادمخدر جدید در شکل دستمال مرطوبی با نام «السیمن» در کشور به فروش می‌رسد. این دستمال مخدر از راه خون جذب بدن شده و توهم کاذب ایجاد می‌کند.» هرچند دکتر سعید صفاتیان در گفت‌وگو با تهران‌امروز ورود و توزیع دستمال‌های مرطوب که حاوی موادمخدر هستند را رد کرده و می‌گوید: «هیچ ماده مخدری از طریق پوست جذب نمی‌شود!» اما مدیرکل اداره سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در این باره معتقد است که «سوداگران موادمخدر برای فروش کالاهای خودشان از هر ابزاری استفاده می‌کنند و یکی از اولویت‌ها می‌تواند تغییر شکل و نوع توزیع موادمخدر باشد.» دکتر محمدباقر صابری زفرقندی پیش از این در مورد اخباری مبنی بر وجود آدامسهای حاوی موادمخدر در بازار داخلی کشور گفته بود: «توزیع موادمخدر در قالب آدامس و شکلات و... خیلی دور از ذهن نیست و البته مهم نیست موادمخدر به چه شکلی توزیع می‌شود، مهم این است که مردم آگاه باشند و تمام خریدهای خود را از مراکز مجاز تهیه کنند.» او همچنین از مردم خواسته بود که از کالاهای شناسنامه‌دار که از مبادی مجاز وارد کشور می‌شود، استفاده کنند و تاکید کرده بود: «خرید برخی اقلام تحت عنوان خوشبوکننده دهان، قرص‌های ترک اعتیاد و... خارج از چرخه توزیع رسمی کشور می‌تواند آسیب‌های جدی به‌دنبال داشته باشد.»