سالانه در فصل برداشت سیب درختی در نیمه دوم شهریور ماه به علت وزش بادهای فصلی، سیب‌های درختی آذربایجان غربی با ریزش بسیاری مواجه می‌شوند و نبود برنامه ریزیهای دقیق و مدون و عدم انسجام دستگاههای دولتی در برخورد با این موضوع باعث شده تا دلالان در این بخش پولهای کلانی را به جیب بزنند که از سفره کشاورزان استان کسر می‌شود.
در کنار این مسایل، موضوع مهمتر جلوه های بسیار ناخوشایند این موضوع است که با انباشته شدن میوه های تابستانه بالاخص سیب درختی در حاشیه جاده ها و حریم راه‌ها، جلوه ای نامطلوب از سیمای کشاورزی آذربایجان غربی به رخ تمام مسافران و رهگذران از این مسیرها می‌کشد.
این موضوع که در سه سال اخیر با اعتراض فعالان رسانه‌ای استان مواجه شده، موجب شد تا در سال ۱۳۹۶ برای نخستین بار دولت خرید تضمینی محصول سیب درختی را در آذربایجان غربی جزو برنامه های خود قرار دهد و از این رهگذر دست کشاورزان را بگیرد.
اما پای واسطه ها و طمع صاحبان صنایع تبدیلی اینبار هم دامن کشاورزان را گرفت و دست کشاورزان استان باز به جایی بند نشد و مشکلات بهداشتی بسیاری را نیز تولید کرد.
در سال ۱۳۹۸ جمعی از مسوولان مرتبط با این موضوع گرد هم آمدند تا با چاره اندیشی و تعامل براین مشکلات چیره شوند و نتیجه آن، اعطای مجوز به برخی خریداران سیب درختی بود که شاید بتوانند از این رهگذر باری از دوش کشاورزان برداشته و مشکلات بهداشتی را رفع و سیمای جاده ها را بهتر کنند.
در این راستا به بیش از ۳۰ مرکز مجوز اعطا شد و در کنار بخش خصوصی، تعاون روستایی نیز با نظارت مسوولان استانی و دستگاههای مرتبط در این زمینه فعال شدند.
اما آنچه مشهود بود، این مراکز و دلالان همچنان به کار خود ادامه دادند و انباشت سیب درختی زیر درختی همچنان بر سینه جاده های استان سنگینی کرد.
امسال دوباره مسوولان آذربایجان غربی عزم خود را جزم کرده‌اند تا شاید مهر پایانی براین پدیده زشت بزنند و مسیرهای قانونی و موجهی رابرای خریداری این محصولات بازتعریف کنند و دست سودجویان و واسطه های بازار را کوتاه کنند و محصولی بهداشتی و استاندارد را به دست کارخانه ها و صنایع تبدیلی استان برسانند.
ضرورت ایجاد مراکز مجاز خرید سیب توسط جهاد کشاورزی
مدیر کل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان غربی گفت: در صورت همکاری عوامل خرید کارخانجات تبدیلی از مراکز خرید مجاز و عدم ایجاد مراکز غیر مجاز توسط عوامل ذکر شده، شاهد کاهش دپوی سیب صنعتی در کنار جاده ها خواهیم بود.
حسین سیوانی بیان کرد: ظرفیت محدود کارخانجات و محدودیت زمان تولید و نیز تولید بالا، ساماندهی و ایجاد مراکز خرید سیب صنعتی توسط سازمان‌های جهاد کشاورزی و تعاون روستایی در سطح شهرهای تولید کننده سیب را بسیار ضروری تر کرده است.
وی تعامل بین بخشی را مهمترین راهکار این موضوع برشمرد و اضافه کرد: همکاری تنگاتنگ دستگاه های اجرایی مرتبط از جمله دادگستری، دانشگاه علوم پزشکی، راهداری، حمل نقل جاده ای، نیروی انتظامی آذربایجان غربی و سایر ادارات می‌تواند کمک شایسته ای به کاهش میزان انباشت سیب صنعتی در کنار جاده ها باشد.
وی اظهار داشت: طبق پیش بینی سازمان جهاد کشاورزی استان در سال جاری، افزون بر یک میلیون تن سیب درختی تولید و حدود یک سوم از سیب تولیدی جهت مصارف صنعتی استفاده خواهد شد.
مدیر کل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان‌غربی ادامه داد: ساماندهی و آماده سازی ۱۵ مکان مجاز در مرکز و سایر شهرهای تولید کننده سیب استان توسط سازمان جهاد کشاورزی و آماده سازی ۳۷ مرکز خرید توسط سازمان تعاون روستایی با مشارکت سازمان جهاد کشاورزی در این راستا در دستور کار است.
سیوانی با اشاره به اینکه انجمن سردخانه داران آمادگی خود را در زمینه دپوی سیب زیر درختی آذربایجان غربی اعلام کرده‌اند، گفت: ۵۰ سردخانه در سطح شهرهای تولید کننده سیب در این استان برای همکاری در دپوی سیب صنعتی اعلام آماد گی کرده‌اند.
وجود ۵۲ مرکز مجاز فروش سیب در آذربایجان غربی
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری آذربایجان‌غربی هم در این باره گفت: ۵۲ مرکز مجاز فروش سیب صنعتی در این استان وجود دارد که صاحبان کارخانه‌ها موظف به خرید از این مراکز هستند.
مرتضی حاتمی اظهار داشت: صاحبان کارخانه‌های مرتبط موظف هستند یا از مراکز مجاز فروش سیب صنعتی در استان و سردخانه ها خرید کنند یا به طور مستقیم با کشاورزان قرارداد ببندند.
وی بیان کرد: باید با مراکز غیرمجاز خرید و فروش سیب صنعتی در استان برخورد شود و این بخش به صورت دائمی ساماندهی شود.
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری آذربایجان‌غربی گفت: باید در خصوص رسیدگی به وضعیت سیب صنعتی در این استان نیازسنجی‌های لازم انجام شود.
ممنوع بودن انباشت سیب در کنار جاده‌ها
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی گفت: انباشت سیب در کنار جاده های این استان ممنوع است و با متخلفان از سوی دستگاه های مسوول برخورد می‌شود.
اکبر کرامتی افزود: کشاورزان نمی‌توانند روزانه سیب زیر درختی خود رابه علت طولانی بودن روند و نیز کم بودن مقادیر سیب زیر درختی به کارخانه تحویل دهند بنابراین باید به دلالان تحویل دهند.
وی اضافه کرد: خرید تدریجی کنار جاده‌ای دارای مشکلاتی است که مشکلات بهداشتی و ایجاد سیمای ناموزون برای استان از معایب آن است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی گفت: کارخانه ها اگر خواهان تولید محصولات با کیفیت هستند باید مواد اولیه مناسب و بهینه نیز داشته باشند.
وی افزود: محصولات انباشه شده در کنار جاده ها از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند در حالی که نگهداری مواد اولیه در شرایط استاندارد موجب تولید محصول با کیفیت می‌شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان‌غربی گفت: یک درصد تولید سالانه استان سیب زیر درختی و یا صنعتی است که حدود ۳۰۰ هزار تن را شامل می‌شود.
وی بیان کرد: با گفت و گوهای انجام شده با کارخانه‌ها آنها مجاب به خرید از این مراکز شدند و لازم است تا مراکز دپوی غیر مجاز تعطیل شوند چرا که مجوزها و مراکز خرید بهداشتی و استاندارد آماده سازی شده‌اند و تجهیز مراکز در دست کار است.
کرامتی بیان کرد: بر اساس قانون نیز تولید کنندگان مواد غذایی موظف هستند تا مواد اولیه خود را از مراکز مجاز و بهداشتی تهیه کنند.
وی با اشاره به اینکه پارسال قیمت هر کیلوگرم سیب صنعتی بین ۴۰۰ تا ۸۰۰ تومان در بازار عرضه شد، گفت: ارومیه، سلماس، مهاباد، میاندواب و اشنویه مهمترین شهرهای تولید سیب صنعتی آذربایجان‌غربی هستند.
آذربایجان‌غربی سالانه با تولید متوسط یک میلیون تن سیب از سطح باغ‌های خود از استان‌های پیشرو در تولید این محصول در کشور است اما با وجود این امتیاز و داشتن محصولی با کیفیت، کشاورزان این استان همواره با مشکل فروش محصول مواجه هستند.
مساحت باغ‌های آذربایجان‌غربی ۱۲۰ هکتار است که از این میزان ۶۰ هزار هکتار باغ سیب درختی بوده که پیش‌بینی می‌شود از این باغ‌ها، یک میلیون و ۵۰ هزار تن سیب درختی تولید شود.