شیر را باید یکی از معجزات آفرینش دانست که به عنوان یک ماده غذایی کامل تامین کننده پروتئین، انواع ویتامین، کلسیم و فسفر مورد نیاز بدن است. شیر دارای ۱۶ درصد پروتئین، ۱۵ درصد ویتامین A، حدود ۳۵ درصد ویتامین B۲، حدود ۱۰ درصد ویتامین B۳ ، نزدیک ۲۰ درصد ویتامین B۵ ، حدود ۵۰ درصد ویتامین B۱۲، حدود ۲۵ درصد ویتامین D، نزدیک ۲۵ درصد کلسیم، ۲۰ درصد فسفر است که نیاز بدن را تامین می‌کند.
صنعت شیر و محصولات لبنی این خطه در کشور حرف نخست را می‌زند، بر اساس آمار و ارقام اخذ شده از سازمان جهاد کشاورزی استان، وجود یک هزار و ۹۷۳ گاوداری صنعتی و ۲۲ هزار و ۶۸۷ دامداری سنتی و نیمه صنعتی در اصفهان فعالیت دارد.
استان اصفهان در بسیاری از بخش‌ها و زیرمجموعه های صنعت بزرگ کشاورزی و صنعت در کشور پیشتاز و در برخی زمینه‌ها ممتاز و الگو است، زمین‌های کشاورزی ۵۶۸ هزار هکتار برابر پنج درصد از مساحت استان و ۳.۹ دهم درصد از اراضی کشور است، ۱۸۵ هزار نفر در بخش کشاورزی و دامداری استان فعالیت می کنند، ۱۱ درصد از اشتغال و هفت درصد از تولید ناخالص ملی استان به بخش کشاورزی و دامداری اختصاص دارد.
دیار نصف جهان به عنوان از اصلی‌ترین کانون‌های کشاورزی کشور با برخورداری از تجارب در نوع کشت و کار در بسیاری از زمینه‌ها موفق بوده که توسعه صادرات بویژه در طول فعالیت عملکرد دولت یازدهم و دوازدهم به ثبت رسیده است.
این سرزمین از حیث بخش‌ها و زیرمجموعه‌های مختلف صنعت کشاورزی در جایگاه ممتاز و اصلی کشورمان قرار دارد، برای مثال ۴.۶ میلیون تن محصولات باغی و ۸۰۰ هزار تن محصولات گلخانه‌ای از سرجمع ۶.۵ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی و دامی در شرایط نُرمال در این استان تولید می‌شود.
از نظر رتبه‌بندی این استان با تولید سالانه بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن شیر و انواع محصولات لبنی در جایگاه نخست قرار دارد و با تولید ۲۰۰ هزار تن گوشت مرغ و ۱۰۰ هزار تن تخم‌مرغ جایگاه دوم کشوری را به خود اختصاص داده است.
تولید سالانه هشت هزار تن بوقلمون و یک‌هزار تن شترمرغ رتبه یک را برای این خطه رقم زده و دامداران منطقه ۶۸ هزار تن گوشت قرمز در سال تولید می‌کنند که از این نظر رتبه پنجم و با تولید هفت هزار تن عسل در جایگاه سوم کشور قرار گرفته است.
اصفهان با تولید ۶۸ میلیون قطعه ماهیان زینتی و ۳۰۰ هزار تن پیاز در رتبه نخست و با تولید ۳۷۲ هزار تن محصولات گلخانه‌ای، ۴۸۵ هزار تن سیب‌زمینی و ۲۴۳ هزار تن سیب در جایگاه سوم قرار دارد.
۳۰ درصد شیر و فرآورده‌های لبنی تولیدی به خارج از استان صادر می‌شود و سال قبل با صادرات ۲۰ هزار تُن انواع محصولات لبنی ۲۰ میلیون دلار ارزآوری برای کشورمان به همراه داشت.
افزایش سالانه حدود ۱۰۰ هزار تن انواع محصولات لبنی از سال ۹۲
از سال ۹۲ و با آغاز فعالیت دولت تدبیر و امید و با برنامه ریزی، تلاش تولیدکنندگان و فعالان این عرصه و حمایت های صورت گرفته سالانه حدود ۱۰۰ هزار تن به تولید محصولات شیر و لبنیات استان اضافه شده است و این روند همچنان ادامه دارد.
پیش‌بینی می‌شود سال ۹۸، یک میلیون و ۴۳۰ هزار تُن انواع محصولات لبنی مانند شیر خام، شیرخشک، خامه، ماست، دوغ و کره تولید شد و امسال پیش بینی می شود این رقم به یک میلیون و پانصد و ۱۸ هزار تن افزایش پیدا کند.
بزرگترین مجموعه‌های تولید شیر و محصولات لبنی و همچنین شیر خشک در استان اصفهان قرار دارد و این منطقه را به عنوان منطقه منحصر به فرد در سراسر کشور معرفی کرده است و در زمینه‌ی فناوری‌ها و دانش رتبه برتر را داراست.
افزایش کیفی محصولات منوط به ارتقای زیرساختهاست
در ارتباط با راهکارهای استفاده بهینه از این ظرفیت مطلوب در استان و ارتقای آن، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان معتقد است که افزایش کیفی محصولات بستگی مستقیم به ارتقای زیرساخت‌ها و تجهیزات مرتبط دارد.
حسین ایراندوست در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه امسال اعتباراتی برای بهسازی واحدهای تولید شیر و سایر محصولات لبنی پیش بینی شد، خاطرنشان کرد: حدود ۳.۵ میلیارد تومان در این زمینه اعتبار در نظر شد تا بتوانیم بخشی از ساختارها را بهسازی کنیم که بی شک ارتقای کیفیت و استانداردها را رقم خواهد زد.
تولید شیر در اصفهان نمودی واضح از جهش تولید
وی با اشاره به جهش تولید به عنوان شعار امسال اضافه کرد: جهش تولید این صنعت از لحاظ کمی و عدد و ارقام در سال‌های گذشته در اصفهان رخ داد و هر آنچه بتوانیم به سمت جهش کیفی محصولات لبنی و شیر پیش رویم بازارهای بیشتری در کشورهای دیگر به مقصد صادرات اضافه خواهد شد که ارزآوری را به همراه خواهد داشت.
به گفته معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان، به غیر از تولید که اصفهان حرف اول را در ایران می زند، زمینه‌های پژوهشی و کابردی مانند تغییر نژادی و همچنین دانش های مرتبط با اصلاح دام از دیگر مواردی است که در این خطه دنبال می‌شود.
ایراندوست با بیان اینکه GAP به معنای عملیات خوب کشاورزی (GOOD AGRICULTURAL PRACTICES) در این استان و در زمینه محصولات لبنی دنبال می‌شود، تصریح کرد: بنابراین می‌توانیم در سال‌های آینده تاثیر این اقدامات را در تولید محصولات کیفی‌تر و با شرایط بهتر و تنوع بالاتر مشاهده کنیم.
اصفهان به بسترسازی صادرات بیشتر شیر نیاز دارد
به اعتقاد بزرگترین تولیدکننده پودر شیر کشور در اصفهان و رییس انجمن صنفی تولیدکنندگان شیرخشک صنعتی کشور، ظرفیت کافی در استان برای ارتقا و رشد بیشتر تولید انواع محصولات لبنی وجود دارد.
سیاوش سلیمی توان و ظرفیت‌های این بخش را مطلوب دانست و خاطرنشان کرد: باید زمینه صادرات افزون‌تر به دیگر کشورها فراهم شود زیرا بسیاری از محصولاتی که در استان اصفهان تولید می‌شود بیش از ظرفیت و نیاز به کشور است و باید برای انتقال به کشورهای دیگر چاره اندیشی شود.
وی رفع محدودیت‌ها صادراتی بویژه در محصولاتی مانند شیر خشک را خواستار شد و ادامه داد: کشورمان این روزها بیش از گذشته به صادرات نیاز دارد بنابراین نباید برای صادرکنندگان دردسر آفرید و نیاز است که دست آنان باز گذاشته شود.
مدیرعامل شرکت آریان لبن نقش جهان، بزرگترین تولید کننده پودر شیر صنعتی کشور اضافه کرد: از سوی دیگر با رفع موانع در زمینه جذب شیر تولیدی از گاوداران از سوی کارخانه‌داران می‌شود شاهد رشد بیش از گذشته در تولید محصولات مختلف لبنی باشیم.
سلیمی اضافه کرد: بسیاری از محصولات لبنی ایران و استان اصفهان همتراز و با استانداردهای مشابه دیگر کشورها بویژه اروپا و همچنین نیوزلند هستند و این امر امتیازی ویژه برای ما به شمار می‌رود.
رییس انجمن صنفی تولیدکنندگان شیرخشک صنعتی کشور اظهارداشت: سال‌های گذشته فناوری‌ها و تجهیزات شرکت‌های معتبر به کشور وارد و بخشی از آنها در داخل کشور مشابه سازی و ساخته شد، بطور کلی بستری در ایران فراهم است که می‌توان در سال‌های آینده در زمینه تولید انواع تجهیزات و وسایل مرتبط با گاوداری ها و کارخانه‌های محصولات لبنی به خودکفایی دست پیدا کنیم.
به نظر دیگر تولید کننده محصولات لبنی در اصفهان، تخصص فراوانی در این منطقه در زمینه تولیدات وجود دارد که می‌تواند به دیگر استان‌های کشور نیز صادر شود.
لزوم حمایت برای صادرات بیشتر
محمود اعلایی مدیرعامل شرکت کیمیای وحدت اسپادان اصفهان در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه اصفهان صنعتی‌ترین واحدهای دامی در کشور و در برخی از فناوری‌ها مشابه کشورهای اروپایی و کانادا را دارد، اضافه کرد: این فرصت در دسترس است که با ارتقای تولید بتوانیم به سمت صدور محصولات به دیگر کشورها پیش رویم.
این فعال صنعتی اصفهان تصریح کرد: پودر شیر از جمله موادی به شمار می‌رود که به دلیل حجم کمتر می‌توان به راحتی آن را به دیگر کشورها و با حمل و نقل آسان‌تر صادر کرد.
وی با بیان اینکه صادرات دیگر محصولات لبنی مانند شیر، ماست، خامه و دوغ آزاد است اما این محدودیت برای شیر خشک در سال‌های گذشته به وجود آمد، گفت: در صورتی که دولت بتواند تعرفه خاصی را برای محصولاتی مانند پودر شیر تنظیم کند می‌توانیم در زمینه صادرات بهتر عمل کنیم.
اعلایی اظهارداشت: دانش و فناوری‌هایی که در استان اصفهان در زمینه تولید محصولات لبنی وجود دارد می‌تواند با مشارکت دانشگاه‌ها در دیگر نقاط ایران نیز تسری یابد و زمینه تولید بیشتر محصولات در کل کشور را مهیا کند.
در استان اصفهان یک هزار و ۹۷۳ گاوداری صنعتی و ۲۲ هزار و ۶۸۷ دامداری سنتی و نیمه صنعتی فعالیت دارد.