استان اصفهان در بسیاری از بخشها و زیرمجموعه های صنعت بزرگ کشاورزی در کشور پیشتاز است، زمین‌های کشاورزی ۵۶۸ هزار هکتار برابر پنج درصد از مساحت استان و ۳.۹ دهم درصد از اراضی کشور است، ۱۸۵ هزار نفر در بخش کشاورزی استان فعالیت می کنند، ۱۱ درصد از اشتغال و هفت درصد از تولید ناخالص ملی استان به بخش کشاورزی اختصاص دارد.
این استان به عنوان از اصلی‌ترین کانون‌های کشاورزی کشور با برخورداری از تجارب در نوع کشت و کار در بسیاری از زمینه‌ها موفق بوده که توسعه صادرات بویژه در طول فعالیت عملکرد دولت یازدهم و دوازدهم به ثبت رسیده است.
این سرزمین از حیث بخشها و زیرمجموعه‌های مختلف صنعت کشاورزی در جایگاه ممتاز و اصلی کشورمان قرار دارد، برای مثال ۴.۶ میلیون تن محصولات باغی و ۸۰۰ هزار تن محصولات گلخانه‌ای از سرجمع ۶.۵ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی و دامی در شرایط نُرمال در این استان تولید می‌شود.
از نظر رتبه‌بندی این استان با تولید سالانه یک میلیون و ۳۷۰ هزار تن شیر در جایگاه نخست قرار دارد و با تولید ۲۰۰ هزار تن گوشت مرغ و ۱۰۰ هزار تن تخم‌مرغ جایگاه دوم کشوری را به خود اختصاص داده است.
تولید سالانه هشت هزار تن بوقلمون و یک‌هزار تن شترمرغ رتبه یک را برای این خطه رقم زده و دامداران منطقه ۶۸ هزار تن گوشت قرمز در یک سال تولید می‌کنند که از این نظر رتبه پنجم و با تولید هفت هزار تن عسل در جایگاه سوم کشور قرار گرفته است، اصفهان با تولید ۶۸ میلیون قطعه ماهیان زینتی و ۳۰۰ هزار تن پیاز در رتبه نخست و با تولید ۳۷۲ هزار تن محصولات گلخانه‌ای، ۴۸۵ هزار تن سیب‌زمینی و ۲۴۳ هزار تن سیب در جایگاه سوم قرار دارد.
در تولید نهال به عنوان پیشنیازی اساسی در توسعه باغ ها و افزایش محصولات دیگر بویژه میوه ها، این استان رتبه یک کشور را به خود اختصاص داده است.
بر اساس آمار و ارقام اخذ شده از سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان میزان تولید نهال این خطه در مقایسه با ابتدای فعالیت دولت یازدهم بیش از ۱۰۰ درصد افزایش داشته، در سال ۹۲ سالانه حدود ۲ میلیون نهال در استان اصفهان تولید میشد و این میزان هم اکنون به پنج میلیون اصله نهال رسیده است.
افزایش شرکتهای دانش بنیان در ارتباط با تولید نهال و پژوهشهای مرتبط با آن از دیگر نقاط مثبت و قابل توجه در این عرصه در استان به شمار می رود، آغاز فعالیت مجموعههای تولیدی تحقیقاتی و شرکتهای دانش بنیان در تولید نهال گواهی شده از جمله دیگر اقداماتی است که در یکی دو سال اخیر در اصفهان شروع شده و به تولید این محصول در سال ۹۸ برای اولین بار در کشور و بالغ بر ۶۰ هزار اصل نهال منجر شد.
انواع نهال درختان هسته دار و دانه دار و دانه ریز مانند زردآلو، آلو، هلو، سیب گلابی، انگور، انار و گردو از جمله تولیدات استان اصفهان است که در سایر نقاط کشور خریدار دارد.
بیشترین تولید نهال در استان در شهرستانهای مبارکه، فلاورجان، شهرضا و نجف آباد انجام می‌گیرد و بخشی از آن هم به خارج از کشور صادر می شود که ارزآوری را به همراه دارد.
به گفته مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان، نهال تولیدی در استان اصفهان سبب ایجاد به بیش از ۱۵ هزار هکتار باغ در سراسر کشور می شود که میزان نقش قابل توجهی در تولید اکسیژن و بهبود هوا خواهد داشت و به افزایش کشت محصولات دیگر نظیر میوهها در سالهای گذشته آینده کمک خواهد کرد
احمدرضا رییس زاده اظهارداشت: با برنامه ریزی و هماهنگی های لازم و با تدابیر اتخاذ شده شاهد رشد این صنعت بوده ایم و در خصوص صادرات آن باید گفت که توجه زیاد کشورهای خارجی به کیفیت محصولات باید در زمین کیفی‌سازی هم نهایت دقت را داشته باشیم.
وی ادامه داد: بسیاری از نهال های استاندارد و به ویژه گواهی شده می‌تواند زمینه تولید دیگر محصولات را افزایش دهد و سرمایه‌گذاری بلند مدت ۳۰ ساله در یک باغ را به همراه خواهد داشت، نهال درخت مانند مزرعه زراعی نیست که در صورتی که بذر نامرغوب در آن استفاده شود سال بعد بتوان آن را تغییر داد و از بذر دیگری استفاده کرد، بنابراین باید در زمینه کیفی سازی و اصالت هر چه بیشتر این نهاده با ارزش تلاش شود.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان خاطرنشان کرد: از سوی دیگر تولید نهال شناسه دار با برچسب، حمایت از باغات مادری به عنوان منبع اصلی تامین کننده نهال باید به طور ویژه مد نظر قرار گیرد و از شرکتهای دانش‌بنیان که در این زمینه فعال هستند حمایتهای لازم صورت گیرد.
اصفهان رتبه اول در تولید نهال
رییس زاده تصریح کرد: در زمان حاضر انواع نهال درختان میوه از انواع دانه دار هسته دار و نیمه گرمسیری به صورت شناسه دار و با نظارت در ۳۵ نهالستان و مرکز کشت بافتی با ظرفیت تولید سالانه بیش از پنج میلیون اصله نهال تولید شده و در حال عرضه است که رتبه اول نهال شناسه دار را به خود اختصاص داده است.
وی افزود: همچنین در چهار واحد دانش بنیان زیر نظر کمیته فنی استان بیش از ۷۰۰ هزار انواع پایه های رویشی و نهال گل محمدی کشت بافتی از ارقام برتر از طریق کشت بافت تولید می شود که با برنامه ریزی انجام گرفته و به منظور افزایش کیفیت نهال حدود ۱۰۰ هزار از این پایه ها بین نهالستان های توانمند توزیع شده و مابقی به سایر استانها عرضه می شود.
به گفته این مدیر کشاورزی، استان اصفهان رتبه اول تولید پیوندک گواهی شده از انواع درختان هسته دار و دانه دار به تعداد ۲.۵ میلیون چشمه پیوندک را به خود اختصاص داده، همینطور سالانه بیش از ۶۰ هزار اصله نهال گواهی شده از حدود ۳۰ رقم برتر در شرکت کشاورزی فجر اصفهان تولید و در حال عرضه است.
رییس زاده درباره اهم برنامه های در دست اجرای سازمان جهاد کشاورزی استان با هدف رشد و ارتقا صنعت تولید نهال گفت: تولید و ترویج استفاده از نهال های با پایه رویشی، تولید و ترویج استفاده از نهال گردوی پیوندی، ساماندهی مراکز توزیع نهال از طریق اخذ مجوز نوزیع از نظام صنفی و ساماندهی تولید کنندگان غیر مجاز در قالب تعاونیهای تولید و تحت نظارت کمیته فنی نقش بسزایی در توسعه این صنعت و جهش تولید در آن را خواهد داشت.
ضرورت ورود بیشتر علم به صنعت تولید نهال
در همین ارتباط یک فعال بخش خصوصی و تولید کننده نهال در استان اصفهان اظهارداشت: هر اندازه بتوانیم از علم و فناوری های نوین را در زمینه تولید نهال استفاده کنیم باعث افزایش کیفیت محصولات خواهد شد.
حامد بَلانیان، از راهکارهای دیگر افزایش تولید نهال در استان اصفهان به نظارت ویژه بر تولیدکنندگان غیرمجاز و غیرقانونی اشاره کرد و در این ارتباط افزود: افرادی که به صورت غیرقانونی به تولید نهال های کمتر با کیفیت می پردازند، ضمن بدنام کردن سایر محصولات سبب رونق نیافتن این صنعت می شوند.
وی به استان های اصفهان، البرز، آذربایجان غربی و شرقی به عنوان تولیدکنندگان اصلی نهال در کشور اشاره کرد و گفت: تخصیص تسهیلات بانکی برای توسعه این صنعت نقش ویژه‌ای دارد اما متاسفانه بانکها آن طور که باید و شاید همکاری نمی‌کنند و به ویژه در امور مربوط به وثیقه و ضمانت ها نیاز به مساعدت بیشتر است.
اهمیت همسویی بانکها با تصمیمات توسعه ای دولت
مدیرعامل شرکت نهالستان کوهستان در اصفهان تاکید کرد: سیاست‌های وزارتخانه و سازمان جهاد کشاورزی اصفهان برای توسعه این صنعت مطلوب است اما باید بانکها هم در همین راستا فعالیت کند.
بلانیان، توجه به شرکتهای دانش‌بنیان و فناوری‌های نوین و نگرش علمی، افزایش کیفیت تولید محصولات و همچنین جذب بازارهای جدید در خارج از کشور و بهبود وضعیت صادراتی را برای پیشرفت این صنعت ضروری برشمرد.
وی تاکید کرد بخش های مختلف تولید کشور منجمله این بخش با حمایتهای همه جانبه نهادهای مربوط به موفقیت های روز افزون دست می یابند بنابراین داشتن راهبردهای علمی و عملی و مدیریت و برنامه ریزی لازمه رشد و توسعه همه بخشهای اقتصادی است.
زمین‌های کشاورزی اصفهان ۵۶۸ هزار هکتار برابر پنج درصد از مساحت استان و ۳.۹ دهم درصد از اراضی کشور است، ۱۸۵ هزار نفر در بخش کشاورزی استان اصفهان فعالیت می کنند.