آلبرت بغزیان استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی در خصوص تجارت و صادرات نفتی و غیرنفتی بیانکرد: تجارت شامل دو بخش است. در بخش صادرات شامل کالا‌های نفتی و غیر نفتی می‌شود. از آنجایی که صادرات نفت ایران در تحریم قرار دارد، وزارت نفت از راههای دیگر ارز را وارد کشور می‌کند.
این استاد دانشگاه در خصوص روند کنونی صادرات در کشور گفت: در مورد صادرات کالا‌های غیرنفتی از نظر تقاضای خریداران مشکلی نداریم. اما در زمینه تولید باید بررسی شود که آیا می‌توانیم نیاز‌های آنها را برطرف کنیم؟ یا اینکه ارز به موقع وارد کشور می‌شود یا نه. با توجه به اتفاقات اخیر در صادرات مشکلی وجود ندارد. اگر در گذشته کشور در بخش صادرات مشکل داشت در حالحاضر هم دارد، اگر نه که همچنان روند ادامه دارد.
این کارشناس همچنین در خصوص واردات افزود: واردات کالا‌های اساسی همچنان ادامه دارد و بستگی به تخصیص ارز دارد. با توجه به اتفاقات اخیر، کشور‌های صادرکننده امنیت مسیر را متقبل نمی‌شوند. فقط کالا را در بنادر کشورشان به کشتیهای ایران تحویل میدهند. شرکت‌های بیمه حمل‌ونقل ایران باید کشتیهای حامل کالا‌های صادراتی و وارداتی را بیمه کند. در کل تغییری در بخش صادرات و واردات ایجاد نمیشود. تنها هزینه گزافی باید برای بیمه پرداخت شود. کشور‌های دیگر هم با ایران این تجارت را ادامه میدهند و تنها حرفشان این است که خودتان امنیت کالا را تأمین کنید. هزینه تأمین امنیت و بیمه بسیار بالاست و به ضرر ایران است.
او در پاسخ به این سؤال که تأمین هزینه بیمه بر عهده کدام بخش است؟ و اینکه آیا از بودجه کشور برداشت می‌شود؟ گفت: تا زمانی که خسارتی به کشتی حامل کالا وارد نشود، هزینه‌ایی ندارد. برای مثال:کشتی که از چین حرکت می‌کند و به بندر چابهار می‌رسد اگر دچار خسارت شود، هزینه آن باید پرداخت شود. اگر شرکت ایرانی بیمه کند، هزینه بیمه آن کمتر است. اما اگر شرکت‌های خارجی بیمه کنند، هزینه زیادی باید پرداخت کند؛ که آن هم باید کنسرسیون تشکیل دهند و شرکت‌های خارجی با بررسی میزان خسارت هزینه آن را پرداخت کنند.
با نرخ دلار ۸۵۰۰ تومان، دولت دچار کسری بودجه و کشور دچار افزایش قاچاق می‌شود
این استاد دانشگاه در خصوص تغییرات ایجاد شده در تجارت با افزایش نرخ دلار به ۸۵۰۰ تومان، اظهار کرد: در کشور در حال حاضر ممنوعیت برای واردات و صادرات داریم و دلاری در بازار وجود ندارد که با افزایش قیمت آن تغییری ایجاد شود. اگر واردات آزاد شود در مرحله اول واردات خودرو افزایش پیدا می‌کند و بازار با کمبود شدید ارز مواجه می‌شود و ایران با توجه به بحث تولید ملی دیگر نمیتواند جوابگوی آن باشد. اگر نرخ دلار ۸۵۰۰ تومان باشد، تقاضا برای کالای خارجی افزایش مییابد و باعث افزایش قاچاق در مرز‌ها می‌شود. اگر با قاچاق هم مبارزه کنیم همان کالا با قیمت بالا وارد بازار می‌شود. در هر صورت اگر نرخ دلار ۸۵۰۰ تومان شود دولت دچار کسری بودجه و تقاضای دلار باعث افزایش قاچاق می‌شود.
بغزیان در زمینه پیشرفت در حوزه صادرات و واردات گفت: اگر واردات را آزاد کنیم و تحریم برداشته شود، خود به خود باعث افزایش واردات می‌شود، چون بازار تشنه واردات خودرو و لوازم خانگی خارجی است. ولی تا زمانی که تأکید بر خرید و تولید کالای داخلی داریم، آزاد کردن واردات دور از سیاست است. در گذشته ثابت شد که با آزادکردن واردات خودرو، صنعت خودرو کشور عقب ماند.
او در ادامه افزود: در بحث صادرات، کالای داخلی باید کیفیت لازم برای رقابت با کالا‌های خارجی را داشته باشد؛ و اینکه در بازار‌های داخلی هم به مقدار کافی عرضه شود. اینکه کالای صادراتی در داخل کشور با قیمت بالا به فروش برسد باعث افزایش قیمت کالایی مانند گوجه فرنگی به کیلویی ۱۴ هزار تومان می‌شود.
بغزیان در پایان گفت: در مورد کالای صادراتی می‌توان به محصولات کشاورزی و صنایع دستی و یا سنگ معدن اشاره کرد. البته فقط صادر کردن محصولات کفایت نمی‌کند، بلکه باید ارز به کشور برگردد و به واردات تخصیص داده شود.