گفتگو با حاج عبداله نصیری مدیر روابط عمومی سازمان حج و زیارت

بسم تعالی

سابقه فرستادن محصولات غذایی به عربستان، به زمانی که خود کاروانها اقلام فاسد نشدنی را  به صورت غیر رسمی با خود می بردند، برمی گردد

 ولی از سال 1381 با توجه به دستورات مقام معظم رهبری دولت به صورت رسمی وارد این عرصه شد. در مرحله ی اول بنیاد مستضعفان و جانبازان اقلامی مانند پنیر، روغن، رب گوجه و ... را به عربستان منتقل نمود و سازمان حج و زیارت نیز بعضی اقلام مانند سبزیجات خشک، حبوبات، زعفران و ... را به کاروان ها عرضه می نمود، اما از سال 1381 صادرات به صورت رسمی آغاز گردید ، این اولین تجربه ی موفقی بود که زائران ایرانی از کالای ایرانی استفاده نمودند و با توجه به استقبال خوب از این امر سازمان حج و زیارت و نهادهای اقتصادی مربوطه در سال 1382 با بنیاد مستضعفان و جانبازان قراردادی را امضا کردند که وضعیت صادرات محصولات غذایی به عربستان سامان یابد. این وضعیت ادامه داشت تا اینکه وزارت بازرگانی هم به صورت فعال وارد این قضیه شد و تا سال 1384 حدود  75 قلم کالا به عربستان صادر گردید که شامل زرشک ، آلو ، ادویه ، زعفران ، جو پوست کنده ، لوبیا ، لپه، انواع سبزیجات خشک ، پنیر 450 گرمی ، رب گوجه فرنگی  پنج کیلویی ، روغن مایع ده لیتری ،  نوشابه (زمزم) بود .

در سال 85 علاوه بر اقلام فوق قرارداد تامین 270 تن گوشت گرم با یک شرکت اصفهانی بسته شد ولی به دلیل مشکلات صادرات به عربستان مانند انتقال، گمرک و ... این شرکت نتوانست تمام تعهد خود را عمل نموده و تنها 170 تن آن با تاخیر وارد عربستان شد . در همین سال یک میلیون و دویست هزار بسته مربا ، یک میلیون و چهارصد هزار بسته عسل به عربستان فرستاده شد که تا قبل از آن این اقلام از داخل عربستان تهیه می گردید.

از دو سال گذشته مسئله ی دادن آگهی مناقصه همزمان در ایران و عربستان مطرح شد. شرکت های داخلی که توان صادرات مواد غذایی را دارند فراخوان شدند. حدود 32 شرکت در این مناقصه شرکت نموده که حدود 20 شرکت نمونه تولیدات خود را برای سازمان فرستادند، از این بین 16 شرکت اقلامی مانند گوشت، مربا، لبنیات، حبوبات را به عربستان صادر نمودند. با توجه به ذائقه زائران ایرانی محصولات ایرانی بیشتر مورد توجه قرار گرفت، به طوری که امسال اقلامی مانند لوبیا سبز و هویج نیز به صورت نیمه آماده تهیه و به عربستان ارسال گردید. موفقیت این امر باعث گردید که برای حج عمره نیز مناقصه داخلی و خارجی برگزار گردد .

نظارت بر محصولات منتخب از نظر بسته بندی و کیفیت چگونه انجام می شود ؟

متاسفانه صنعت بسته بندی ما نسبت به بسیاری از کشور ضعیف است و بسیاری از محصولاتی که به عربستان صادر می شود بسته بندی آنها تا به بندر عباس نرسیده متلاشی می گردد. چنانچه بتوانیم بسته بندی مواد غذایی خود را نیز به استاندارد جهانی برسانیم، محصولات غذایی ایران در بازار بین المللی عربستان وضعیت بهتری خواهد داشت.

با توجه به اینکه تعدادی از محصولات زمان ماندگاری دارد ، در این باره جه برنامه ریزی دارید ؟

متاسفانه در این سال ها ما به مشکلاتی بر خورده ایم  هرچند سعی نموده ایم از محصولاتی با ماندگاری بالا استفاده نماییم. یکی از این مشکلات ، زمانبر بودن انجام آزمایشات کنترل کیفی در مبادی ورودی و خروجی دو کشور است،  به گونه ای که گاهی زمان انجام این آزمایشات از مدت زمان ماندگاری محصول بیشتر می شود.  به عنوان یک نمونه دیگر می توانم به صادرات دام زنده اشاره کنم. در صورتی که شرکتی توانایی انجام صادرت دام زنده را  داشته باشد، بهتر است در این خصوص اقدام نماید اما در این راه یکی از مهمترین مشکلات زمانبندی دقیق این امر می باشد زیرا در این خصوص از یک طرف بحث قرنطینه کردن دام وجود دارد و از سوی دیگر به موقع رساندن دام در روز عید قربان جهت ذبح. به منظور کمک به صادر کنند گان دام و کاهش مدت زمان قرنطینه ما از هیات های بازرسی عربستان جهت  بازدید از مراکز  پرورش دام در ایران دعوت کردیم و امسال این هیات از مراکز پرورش دام پنج استان بازدید به عمل آوردند .

در امر صادرات محصولات ایرانی، چه موانعی بیشتر گریبانگیر تولید کنندگان و صادر کنندگان ایرانی بوده و شما چه پیشنهاد و توصیه ای برای آنها دارید ؟

·     حمل و نقل : از عمده ترین مشکلات می توان به نقص و ضعف سیستم حمل و نقل به خصوص کمبود کانتینرهای سردخانه دار اشاره داشت، مثلا با وجود انکه قرار بود یک خط کشتیرانی بین ایران و عربستان جهت انتقال مواد غذایی منعقد گردد، اما هنوز این امکان را پیدا نکرده ایم که بتوانیم به تاجر بگوییم که در فلان تاریخ معین کشتی به سمت بندر دمام حرکت می کند ، همچنین نداشتن دپو و امکانات انبار داری در عربستان می باشد .

·         عدم سیستم بانکی منسجم و متقابل : مانع  دیگر مربوط به اشکالات عدیده در سیستم مالی و بانکی و نقل و انتقالت مالی است

·     داشتن پششتوانه سرمایه: مورد دیگر مربوط به دیدگاه و نحوه مدیریت تجار ایرانی می باشد . ، به عنوان مثال ، تاجر ما توقع بازده سریع مالی دارد ، در حالی که بازار حج عربستان نیاز به سرمایه گذاری بلند مدت نیاز دارد تا سود آور باشد اما بازرگان ما توان و قدرت این نوع سرمایه گذاری را ندارد .

·     آشنایی به قوانین بازرگانی عربستان : توصیه ی من به این عزیزان این است که اول به قوانین و مقررات دو کشور به خصوص عربستان آشنا و مسلط باشند.

·         بسته بندی مناسب : محصول خود را به صورت مناسبی بسته بندی کنند.

·     مطابقت کیفیت محصول نمونه و صادراتی :  کیفیت محصول ارسالی با محصولی که به عنوان نمونه ارسال کرده اند یکی باشد، مثلا ما در سال گذشته شرکتی داشتیم که برنجی که ارسال کرده بود از همان جنس نمونه قبلی جهت تایید نبود و برنج، مخلوط با شکسته و نیم دانه را فرستاده بودند. به همین دلیل مسئولان عربستان محصول را پس فرستادند.

·         قیمت : پیشنهاد دیگرم این است که قیمت خود را به صورت رقابتی در یک بازار آزاد بین الملی(مانند عربستان)  در بیاورند.

شبکه خبری صنایع غذایی ایران

فودنا