سخنرانی جناب آقای دکتر نجفی مدیرعامل شرکت صنایع شیر ایران « پگاه » در مراسم افتتاحیه طرح توسعه شرکت پگاه آذربایجان غربی- ارومیه

اهمیت غذا در بین تمام کشورها و مذهب ها مورد توجه بوده و مکتب تعالی بخش اسلام نیز در این راستا انسانها را توصیه و تاکید به توجه به طعام و نیز استفاده از غذای طیب و طاهر نموده است، به دلیل همین موضوع بوده است که در نظام جمهوری اسلامی ایران نیز اهمیت استراتژیک و جایگاه ویژه امنیت و ایمنی غذا نیز در قانون اساسی و نیز در سند چشم انداز بیست ساله و برنامه های پنجساله مورد تاکید بوده است.

در بخش صنایع غذایی صنعت شیر سهم قابل توجهی را به خود اختصاص داده است.طبق آمار تولید شیر در جهان در سال 2007 حدود 655 میلیون تن بوده که بر اساس آمارهای ارایه شده )اگر صحیح باشند) تولید کشور نزدیک به 8 میلیون تن یعنی حدود 2/1 در صد از کل تولید جهانی می باشد که از این لحاظ رتبه ما در جایگاه بیستم در جهان می باشد.

در سالهای اخیر رشد سرمایه گذاریهای انجام شده در صنعت شیر ایران همراه با گسترش ظرفیت‌های تولید و فرآوری شیر خام باعث شد که هزاران خانوار روستایی برای فروش شیر تولیدی خود بازار مناسب و مطمئنی داشته باشند و با اطمینان بیشتری به امر تولید اشتغال ورزند، این امر علاوه بر کاهش مهاجرت به شهرها، امکان ارتقاء سطح معیشت و درآمد خانوار روستایی را نیز به همراه داشته است در سال 85 صنایع شیر ایران با بیش از 90 هزار خانوار روستایی قرارداد داشته و با توجه به مبالغ  پرداختی  در این سال به هر خانوار بیش از 2.250.000 ریال پرداخت نموده است.

شیر کاملترین غذای طبیعت است، شیر و فرآورده های آن از با ارزش ترین و غنی ترین منابع پروتئین ها، ویتامین‌ها و املاح معدنی و بهترین منبع تامین کلسیم و فسفر می باشد .

مصرف شیر و فرآورده های آن باعث افزایش طول عمر،  افزایش کارایی جسمی و فکری، کاهش بیماریهای عفونی، کاهش پوکی استخوان و رشد مطلوب در کودکان و نوجوانان می شود  « بر اساس گزارش وزارت بهداشت نزدیک به 40% خانم های ایرانی مبتلا به عارضه‌ پوکی استخوان هستند که جهت معالجه آنها فقط در بیمارستان های دولتی بیش از 2000 میلیارد تومان هزینه شده است.»

در حال حاضر در خوشبینانه ترین حالت سرانه مصرف شیر و فرآورده ها ی لبنی در کشور 95کیلو گرم می باشد که میزان توصیه شده توسط متخصصین تغذیه 165 کیلو گرم می باشد، این در حالتی است که سرانه مصرف در برخی کشورهای توسعه یافته اروپایی به مقادیر  بالاتر از 300 کیلو گرم می رسد.

 سهم اشتغال زایی  مستقیم صنعت  شیر شامل گاوداریها، مراکز جمع آوری شیر و کارخانه های فرآوری شیر حدود 20 در صد کل اشتغال بخش کشاورزی و 8/2 در صد از کل اشتغال کشور است.

به استناد آمار تا کنون بیش از 600 کارخانه بزرگ و کوچک فرآوری شیر با ظرفیت اسمی حدود 6 میلیون تن در سال، با سرمایه گزاری بیش از 25 هزار میلیارد ریال در کشور احداث شده است ولی  حداکثر ظرفیت در حال کار این بخش حدود 4 میلیون تن می باشد  حال چنانچه آمار تولید شیر خام حدود هشت میلیون تن صحیح باشد فقط 50 در صد از شیر تولیدی در کشور جذب صنایع فرآوری شده و بصورت بهداشتی و مطمئن به دست مصرف کنندگان خواهد رسید که طبعاً آمار چندان مطلوبی نمی باشد امّا احتمال اینکه این آمار دقت لازم را نداشته باشد بیشتر است .

شرکت صنایع شیر ایران فعالیت خود را از سال 1336 با دریافت روزانه 5 تن شیر خام آغاز  نموده و امروزه پس از 50 سال فعالیت در این بخش با داشتن 16 کارخانه مدرن فرآوری شیر در سراسر کشور افزون بر یک میلیون تن شیرخام را تبدیل به بیش از 240 فرآورده لبنی می نماید.

 از مهمترین دستاورد های نیم قرن فعالیت این شرکت می توان به :

-        توسعه صنعت دامپروری کشور

-        تغییر جایگاه کشور از مقام واردکننده شیر خشک و پنیر به صادر کننده این محصولات

-        بهبود کیفیت شیر خام تولیدی در کشور

-        توسعه و گسترش صنایع فرآوری شیر همگام با رشد این صنعت در دنیا

-        فعالیت در راستای فرهنگ سازی مصرف لبنیات و ارتقای مصرف شیر و فراورده های لبنی در جامعه اشاره نمود.

این شرکت در حال حاضر بیش از 509 پروانه ساخت برای محصولات از وزارت بهداشت، 180 پروانه کاربرد نشان استاندارد ملی، 13 گواهی سیستم مدیریت زیست محیطی، 8 گواهی سیستم ایمنی و بهداشت و 19 لوح صنعت سبز و کد زیست محیطی دارد که در این راستا دارای تاییدیه های متعدد از نهادها، سازمانها و وزارتخانه های مختلف کشور بعنوان برگزیده کشوری می باشد .

علاوه بر فعالیّت در بازار داخل، در بخش صادرات نیز این شرکت تا کنون توانسته به 21 کشور جهان صادرات  داشته باشد، که ارزش این صادرات در سال 86 بالغ بر 20 میلیون دلار بوده و آخرین افتخار این شرکت در این بخش انتخاب بعنوان صادر کننده نمونه سال 1385 می‌باشد .

اهم تولیدات شرکت به شر ح زیر می باشد :

-        تولید انواع پنیر حدود 77 هزار تن در سال

-        تولید انواع ماست حدود 150 هزار تن در سال

-        تولید انواع دوغ حدود 175 هزار تن در سال

-        تولید انواع شیر پاستوریزه حدود 362 هزار تن در سال

-        تولید انواع استریل حدود 78 هزار تن در سال

-        تولید انواع شیر طعم دار حدود 14 هزار تن در سال

-        شیر خشک صنعتی  2700 تن (در شش ماهه 86 )

-        پودر اب پنیر 1250 تن (در شش ماهه 86 )

پروژه توسعه شرکت شیرپاستوریزه پگاه آذربایجان غربی

در راستای سیاست های کلان و راهبردی شرکت صنایع شیر ایران، طرح ایجاد و توسعه کارخانه پگاه ارومیه در سال 1380 به تصویب هیئت مدیره شرکت صنایع شیر ایران رسید که بلافاصله مطالعات فنی ،انتخاب مشاور و پیمانکاران خارجی و داخلی آغاز گردید.مهمترین دلایل و اهداف مورد نظر در توسعه و سرمایه گذاری جدید عبارت بودند از:

·        وجود پتانسیل و ظرفیت بالای تولید شیرخام در منطقه و چشم انداز افزایش آن در سالهای آینده(سالیانه 360000 تن شیرخام)

·        عدم وجود فضای کافی در کارخانه قدیم جهت اجرای طرح های توسعه

·        طراحی کارخانه بر اساس اخرین استانداردهای بهداشتی ملی و بین المللی

·        ضرورت تجهیز کارخانه با ماشین آلات و تکنولوژی روز دنیا و توسعه محصولات تولیدی

·        ایجاد تنوع و بهبود کیفیت محصولات تولیدی با هدف ارتقاء مصرف سرانه و بهبود شاخص های سلامتی جامعه

·        ایجاد اشتغال زایی مستقیم و غیرمستقیم

·        نزدیک بودن به بازار کشورهای همسایه وامکان صادرات فراورده ها ی تولیدی

پس از پایان مطالعات اولیه فنی ، عملیات اجرایی از سال 1384 آغاز و پس از دو سال و نیم و سرمایه گذاری ارزی و ریالی حدود 500 میلیارد ریال، امروز شاهد بهره برداری از یکی از بزرگترین طرح های ملی در سطح استان هستیم و بر این باوریم بدون لطف و عنایت خدای متعال و همت و تلاش کلیه مسئولان ،کارشناسان و نیروهای دخیل و موثر در اجرای پروژه، این مهم به انجام نمی رسید که حسب وظیفه از تمامی آنها صمیمانه قدردانی و تشکر می شود.

مشخصات فنی پروژه

طرح توسعه کارخانه مزبور در زمینی به وسعت 20 هکتار با زیربنای حدود 30000  مترمربع  و ظرفیت دریافت و فراوری 600 تن شیر در روز(دو شیفت) به اجرا درآمد. با بهره برداری از این طرح برای 250 نفر اشتغال زایی مستقیم و برای حدود 4000 نفر اشتغال زایی غیر مستقیم ایجاد خواهد شد.

مهمترین خطوط و فراورده های تولیدی کارخانه عبارتند از:

-خط تولید و بسته بندی پنیر UF  در پاکت تتراپک 200 گرمی

-خط تولید و بسته بندی انواع فراورده های استریل شامل شیر، شیرهای طعم دار، شیرهای غنی شده ،شیرکم لاکتوز در پاکت های تتراپک

- خط تولید و بسته بندی انواع فراورده های پاستوریزه شامل شیر، شیرهای طعم دار، شیرهای غنی شده در کیسه و لیوان

- خط تولید و بسته بندی انواع ماست یکنفره شامل ماست ساده، ماست میوه ای،ماست پروبیوتیک،ماست چکیده در لیوان فرم فیل سیل

- خط تولید و بسته بندی انواع ماست شامل ماست ساده، ماست میوه ای،ماست پروبیوتیک،ماست چکیده و ماست غنی شده در لیوان

- خط تولید و بسته بندی انواع دوغ شامل دوغ ساده، دوغ میوه ای، دوغ پروبیوتیک، دوغ غنی شده ،کفیر درکیسه ، لیوان و بطری PET

- خط تولید و بسته بندی انواع خامه پاستوریزه و خامه طعم دار پاستوریزه و استریل

- خط تولید و بسته بندی انواع ابمیوه و نوشیدنی های بر پایه لبنیات

- خط تولید و بسته بندی انواع شیرخشک و پودر اب پنیر(در فاز بعدی اجرا

مشکلات و تنگناهای پیش روی صنعت شیر کشور

-        ­کمبود شیرخام

-        افزایش قیمت علوفه و به تبع آن شیرخام

-        تثبیت قیمت ها از سال 83 تا کنون که منجر به کاهش حاشیه سود که منجربه عدم امکان حیات شرکت و نیز توجیه ناپذیرکردن سرمایه گذاری در این بخش شده است.

       راهکارها:

-        خارج کردن لبنیات از قیمت گذاری

-        در صورت عدم امکان تحقق بند فوق، پرداخت عدم النفع به تولید کنندگان این بخش مطابق با بند (ج) ماده39 قانون برنامه چهارم

-        پرداخت وام و تسهیلات دولتی با نرخ کارمزد بخش کشاورزی برای سرمایه گذاری ها و هزینه های جاری بخش لبنیات

-        مد نظر قراردادن تناسب ظرفیت های فرآوری و شیرخام قابل جمع آوری در صدور مجوز ایجاد واحدهای جدید