منطقه همدان، بر اساس سند ملی گیاهان دارویی دولت مکلف است کشت این گیاهان را تا پایان سال 1404 و برنامه ششم توسعه به 500 هزار هکتار برساند که انقلابی در کشت گیاهان دارویی است، بر اساس این هدف هماکنون 150 هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشور به کشت گیاهان دارویی اختصاص دارد که سطح زیرکشت گیاهان دارویی در استان همدان در سال 1395، 6 هزار و 877 هکتار بوده که دارای رتبه سوم در کشور است.
همدان در زمینه تولید گشنیز و رازیانه رتبه اول کشور را دارد و 19 قلم گیاه دارویی در استان همدان کشت میشود که برخی از آنها عبارت از گلگاوزبان، سنبلالطیب، بابونه، آویشن، خاکشیر، نعناعفلفلی، ختمی، بهلیمو و اسطوخودوس، آرتیشو یا کنگر فرنگی، گل همیشه بهار و کاسنی است.
انسان هر چه به طبیعت نزدیکتر شود، سالمتر است به همین علت هرچه به طبیعت روی آورد، از نعمات آن بیشتر بهره میبرد، وجود گیاهان دارویی در طبیعت یکی از نعمتهای بزرگ الهی است.
ویترینهای پر عطر و بوی عطاریها و فهرستهای زیبای انواع گیاهان دارویی از آرامبخشها گرفته تا داروهای درمان چاقی و لاغری و نازایی، امروز در بازار به وفور دیده میشود اما آنچه در این بین مهم است وجود این گیاهان دارویی در کشور و نهاوند بوده که در صورت توجه بیشتر میتوان گستره زیادی از آنها را در این شهرستان تولید و حتی صادر کرد.
امروز مردم به طبسنتی و گیاهان دارویی روی آوردهاند
یکی از شهروندان در باره گیاهان دارویی و استفاده از طبسنتی گفت: داروهایی که توسط پزشکان تجویز میشود، شیمیایی بوده و اغلب آنها در درازمدت عوارضی در پی خواهند داشت. استفاده از گیاهان دارویی از گذشته مورد توجه مردم بوده و از آنجا که این گیاهان قابل دسترستر، ارزانقیمت و بدون زیان بوده با استقبال مردم روبروست.
ملکی افزود: امروز مردم به طبسنتی و گیاهان دارویی با توجه به اینکه کشت این گیاهان راحتتر، اثربخشتر، دسترسی به آن آسان بوده و عوارض جانبی نداشته و نیاز به دستگاههای پیشرفته ندارد، روی آوردهاند.
وی اضافه کرد: در زمینه تولید و فرآوریهای گیاهان دارویی و حفظ آنها باید مردم را مشارکت و آموزش داد و با توجه به عوارض داروهای شیمیایی و روی آوردن مردم به گیاهان دارویی کشت و توسعه گیاهان دارویی با استفاده از متخصصان انجام و در این راستا سرمایهگذاری شود.
گیاهان دارویی مثمرثمر در اقتصاد مقاومتی
فرماندار شهرستان نهاوند با بیان اینکه یکی از کارهایی که اقتصاد مقاومتی را در کشور به نتیجه میرساند، کشت گیاهان دارویی است، اظهارکرد: برخی گونه ها از دیرباز مورد شناسایی اطبا و دانشمندان قرون گذشته بوده و سابقه بهره برداری در میان مردم کشور را دارد اما برخی هنوز ناشناخته مانده و کاملا شناسایی نشده که بتوانند از آنها استفاده کنند.
کریم حمیدوند افزود: با برنامه ریزی صحیح و اصولی می توان در این بخش تحول عظیم در جهت توسعه و کشت گیاهان دارویی و بهره برداری اصولی همراه با اشتغالزایی پایدار در منطقه به وجود آورد.
وی با بیان اینکه گیاهان دارویی عوارض کمتری نسبت به داروهای شیمیایی دارند و باعث ایجاد اشتغال پایدار میشوند، خاطرنشان کرد: کشت گیاهان دارویی باعث استفاده از اراضی و امکانات موجود، کمک به رشد اقتصادی منطقه و کشور و استفاده از مواد موثره گیاهان دارویی دیم در صنایع فرآوری کشور میشود و حتی با توجه به شرایط منطقه میتواند عاملی برای جذت توریست و رونق بازار باشد.
حمیدوند افزود: گیاهان دارویی، گیاهانی هستند که یک یا برخی از اندامهای آنها حاوی ماده موثره است و این ماده که کمتر از 0.1 وزن خشک گیاه را تشکیل میدهد دارای خواص دارویی موثر بر موجودات زنده است.
وی با بیان اینکه همچنین کاشت، داشت و برداشت این گیاهان به منظور استفاده از ماده موثره آنها انجام میگیرد، گفت: اگر نحوه آمادهسازی داروهای گیاهی و تحویل آنها به مردم به نحو صحیح انجام نگیرد خواص درمانی گیاه از بین رفته یا تقلیل مییابد که این امر موجب عدم تأثیر گیاه در درمان بیماری میشود.
جایگاه گیاهان دارویی در نهاوند
مدیر جهادکشاورزی شهرستان نهاوند گفت: نهاوند با دارا بودن آب و هوای معتدل کوهستانی، زمینهای حاصلخیز و شرایط آبی مناسب به عنوان قطب کشاورزی استان همدان شناخته میشود که حدود 500 گونه گیاه دارویی در این شهرستان رشد میکند.
احمد باقری با بیان اینکه بر اساس دادههای هواشناسی میانگین میزان بارش سالیانه در این شهرستان 379 میلیمتر و میانگین دمای سالانه 9.12 درجه سانتیگراد است، اظهار کرد: حداکثر میزان بارش نزولات جوی در نهاوند در دهه دوم و سوم دی ماه و دهه اول بهمن رخ میدهد که نشان از شرایط مساعد این شهرستان برای کشت گیاهان دارویی دارد و از سویی با توجه به سکونت حدود 50 درصد از جمعیت نهاوند در روستاها و امرار معاش آنها از طریق کشاورزی و بهرهوری در منابع آب، کشت گیاهان کمآببر با صرفه اقتصادی بالا به عنوان یکی از اهداف جهادکشاورزی شهرستان نهاوند در دستور کار قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه این کار با استقبال کشاورزان، برخی گیاهان دارویی مانند زعفران، کاسنی، گل همیشه بهار، آرتیشو، اسطوخودوس، گلمحمدی، موسیر و سیر در این شهرستان در سطح 47 هکتار از مزارع این شهرستان کشت میشوند که نسبت به سالیان گذشته بیش از 15 برابر افزایش یافته است، افزود: این در حالیست که 800 هکتار از مراتع نهاوند نیز زیرکشت گیاهان دارویی رفته البته در سالهایی با توجه به بارش و نزولات جوی مناسب به طور متوسط از هر هکتار مراتع نهاوند، 250 کیلوگرم انواع گیاه دارویی خشک برداشت میشود.
باقری ادامه داد: یکی از گیاهان دارویی نهاوند گل همیشه بهار است که از این گیاه برای درمان بیماریهای پوستی ناشی از سوختگی به ویژه در کودکان استفاده میشود و علاوه بر آن انواع محلولها، کرمها و صابونهای مختلف از آن به دست میآید که مورد توجه شرکتهای دارویی قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: همچنین گلگاوزبان و زعفران نهاوند نیز از کیفیت بالایی برخوردار هستند که مورد استقبال فراوان مصرفکنندگان قرار گرفته و کتیرای طبیعی هم از دیگر محصولات مراتع شهرستان محسوب میشود که از لحاظ مرغوبیت شهرتی جهانی داشته و در صنایع دارویی و چسبسازی کاربرد فراوان دارد.
مدیر جهادکشاورزی شهرستان نهاوند خاطرنشان کرد: تنوع گونههای دارویی دارای ترکیبات ارزشمند، گیاهان دارای ارزش اقتصادی بالا مانند زعفران و گلمحمدی و آب فراوان به واسطه وجود چشمهها و سرابهای متعدد از پتانسیلهای مهم نهاوند برای توسعه کشت و صنایع مرتبط با گیاهان دارویی است.
نهاوند قطب تولید انواع گیاهان دارویی در سطح استان همدان است
وی مهمترین مشکل در شهرستان نهاوند را عدم وجود سرمایهگذاری و ایجاد صنایع بستهبندی و فرآوری گیاهان دارویی، توسعه صادرات و استفاده از روشهای نوین کاشت دانست و گفت: یکی از محورهای اصلی اقتصاد مقاومتی ارتقای کیفیت تولیدات داخلی در بخش کشاورزی است که این مهم با توجه به دانش روز و استفاده از نتایج تحقیقات علمی محقق میشود.
باقری نبود تکنولوژی روز و برداشت سنتی را از دیگر چالشهای این بخش دانست که منجر به افت کیفیت محصول میشود و یادآور شد: خامفروشی این محصولات نیز باعث وارد شدن آسیب فراوان به صنعت گیاهان دارویی و اقتصاد شهرستان شده است چرا که بخش اعظم این تولیدات بدون فرآوری به خارج از کشور صادر میشوند در حالیکه با ایجاد کارخانجات فرآوری گیاهان دارویی میتوان به ایجاد اشتغال در منطقه نیز کمک کرد.
وی بیان کرد: جهادکشاورزی شهرستان نهاوند در سالهای گذشته ضمن آموزش و ترویج کاشت انواع گیاهان دارویی، تعدادی از سرمایهگذاران علاقمند را برای دریافت مجوزهای لازم و احداث کارگاههای بستهبندی و فرآوری به مراجع ذیربط معرفی کرده است که امیدواریم با راهاندازی این کارگاهها کمک بزرگی به توسعه این صنعت و افزایش بهرهوری در بخش کشاورزی انجام شود. /ایسنا