وی در مورد علت کاهش صادرات پسته نیز با اشاره به کاهش تولید این محصول عنوان کرد که تولید پسته در سال‌های 86 و 87 به یک سوم کاهش یافته و مهمترین عامل افت بازار مصرف پسته ایران در اروپا و ژاپن هم کنترل آفلاتوکسین این محصول بوده است.
مهدی غصنفری ـ رییس سازمان توسعه تجارت ـ در گفت‌وگو با خبرنگار بازرگانی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) درباره صادرات پسته، این محصول را جزو محصولات استراتژیک کشاورزی دانست و به نقش قابل توجه آن در توسعه صادرات غیرنفتی اشاره و اظهار کرد: در نیمه اول سال جاری، پیش‌بینی می‌شود صادرات پسته هفتاد درصد کاهش داشته باشد.
وی در مورد علت این کاهش اظهار کرد: ظهور پسته ارزان قیمت آمریکایی در بازارهای صادراتی با توجه به افت شدید تولید پسته در سال گذشته از عوامل اصلی این امر است.
غصنفری ادامه داد: به نظر می‌رسد سرمازدگی پسته، بحث قدیمی افلاتوکسین و تداوم خشکسالی و کم‌آبی در مناطقی از کشور به‌ویژه استان کرمان مهمترین چالش‌های پیش‌روی تولیدکنندگان و صادرکنندگان پسته باشد.
* تولید پسته در سال‌های 86 و 87 به یک سوم کاهش یافت
وی خاطرنشان کرد: حجم صادرات پسته ایران در سال 86 به 220 هزار تن رسیده بود، اما با کاهش 130هزار تنی تولید در سال 87 مواجه شد و میزان تولید پسته در سال 87، حدود 90 هزار تن بوده است.
معاون وزیر بازرگانی متذکر شد: سرمازدگی زمستان سال 86 و بهار سال 87 باعث شده بود میزان تولید این محصول در این دو سال به یک سوم کاهش یابد و با کاهش تولید این محصول در این سال‌ها میزان صادرات آن‌ها به دلیل افت محصول به همین میزان کاهش یافت.
* تا پایان شهریور ماه، پسته تازه در دست باغداران نیست
وی در ادامه عنوان کرد: در حال حاضر و در سال جاری تا پایان شهریور ماه، پسته تازه در دست باغداران نیست و محصول جدید در اواسط شهریور ماه برداشت می‌شود و آنچه در بازار داخلی وجود دارد، محصول سال گذشته است.
غصنفری با اشاره به گفته‌های کارشناسان بخش خصوصی در زمینه صادرات پسته بیان کرد: طبق گفته‌های آن‌ها، با توجه به نبود پسته کافی در سال جدید، صادرات این محصول به بازارهای جهانی از اردیبهشت تا پایان شهریور ماه، ماهانه شش هزار تا شش هزار و 500 تن خواهد بود که نسبت به سال 87 سیر نزولی خواهد داشت.
وی اضافه کرد: تا پایان شهریور ماه نهایتا هر ماه دو هزار تن پسته به اروپا، دو هزار تن به روسیه، دو هزار تن به کشورهای عربی و 500 تن به خاور دور صادر خواهد شد. اگر قیمت هر تن پسته صادراتی را هفت تا هشت هزار دلار در نظر بگیریم، از ابتدای سال جدید تا پایان شهریور ماه میزان صادرات این محصول به 200 میلیون دلار می‌رسد، در حالی که میزان صادرات ما در نیمه اول سال 87، 600 میلیون دلار بوده است.
* صادرات 15 تا 20 هزار تن پسته در سه ماهه اول امسال
رییس سازمان توسعه تجارت تصریح کرد: بنابراین میزان صادرات پسته تا پایان شهریور ماه به نسبت سال گذشته 70 درصد کاهش می‌یابد. البته در نیمه دوم سال 88 این کاهش جبران می‌شود و صادرات پسته ایران در هر ماه به حدود 12 هزار تن افزایش می‌یابد.
وی یادآور شد: در سه ماهه اول سال جاری حدود 15 تا 20 هزار تن پسته صادر شده و این رقم در مدت مشابه سال گذشته 60 هزار تن بوده است. اما در سه ماه آینده که پسته تازه وارد بازار می‌شود این میزان افزایش خواهد یافت.
* قیمت هر تن پسته صادراتی ایران؛ بین هفت تا هشت هزار دلار
غضنفری در مورد قیمت پسته صادراتی نیز عنوان کرد: در حال حاضر قیمت هر تن پسته صادراتی ایران بین هفت تا هشت هزار دلار است و هر تن پسته آمریکایی نیز به قیمت شش تا هفت هزار دلار در بازارهای هدف داد و ستد می‌شود.
به گفته او پسته کله قوچی به دلیل نبود محصول جدید در بازار گران شده و به کیلویی 10 هزار تومان رسیده است و هر کیلو پسته اکبری و احمد آقایی نیز حدود هشت هزار و 500 تا 9 هزار تومان در بازار داخلی فروخته می‌شود.
وی یادآور شد: البته پسته فندقی که سهم قابل توجهی از پسته صادرات را در بر می‌گیرد، کیلویی شش هزار و 800 تا هفت هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد. همچنین مقداری مغز پسته به کشورهای عربی که متقاضی این محصول هستند نیز با قیمت هر کیلو 12 هزار تومان صادر می‌شود.
* ارزآوری 1.5 میلیارد دلاری صادرات پسته برای کشور در امسال
معاون وزیر بازرگانی با پیش‌بینی تولید 200 تا 220 هزار تن پسته در سال جاری ابراز کرد: اگر این رقم تولید محقق شود و در آینده با مشکلی مواجه نشویم، پیش‌بینی می‌شود امسال صادرات حدود 170 هزار تن پسته، برای کشور 1.5 میلیارد دلار ارزآوری داشته باشد.
* 90 درصد پسته تولیدی کشور صادر می‌شود
وی در ادامه با عنوان اینکه بین 85 تا 90 درصد پسته تولیدی کشور صادر و 25 تا 30 هزار تن از تولید در داخل مصرف می‌شود، گفت: ایران در اوایل دهه 60، بیش از 90 هزار تن پسته به اروپا که معروف به بازار ثروتمند جهان است صادر می‌کرد. اما در حال حاضر با توجه به افزایش مقدار تولید، رقم صادرات پسته به اروپا چیزی حدود 20 تا 25 هزار تن است و یکی از علل آن هم آلودگی پسته تولیدی ما به افلاتوکسین است.
غضنفری در این مورد توضیح داد: البته نتایجی که در دومین اجلاس بین‌المللی کدکس در هلند به دست آمد، نوآوری بسیار مطلوبی بود که با به کارگیری مسائل علمی و استفاده از رفرنس‌های بین‌المللی و دانشمندان خارجی، روش‌سازی‌های در زمینه کدکس پسته ایران در سطح فنی اتفاق افتاد و با توجه جامعه بین‌المللی و همکاری بسیار مناسبی که بین کشورهای جهان وجود داشت، معیار و ملاک مناسب‌تری برای ارزیابی پسته ایران به دست آورده شد.
وی در مورد اجلاس بین‌المللی کدکس خاطرنشان کرد: این اجلاس حد مجاز آفلاتوکسین برای خشکبار را معادل 10 ppb بر مبنای دو نمونه‌داری 10 کیلوگرمی تعیین کرد و براین اساس زمینه بهتری برای افزایش صادرات پسته ایران به اروپا فراهم شده است.
* کنترل آفلاتوکسین؛ مهمترین عامل افت بازار مصرف پسته ایران در اروپا
رییس سازمان توسعه تجاری ادامه داد: تصویب این مقررات، زمینه را برای اصلاح قوانین اتحادیه اروپا و ژاپن فراهم کرد و موجب رونق صادرات پسته ایران به این دو بازار خواهد شد.
وی یادآور شد: در 10 سال اخیر کنترل آفلاتوکسین مهمترین عامل افت بازار مصرف پسته ایران در اروپا و ژاپن بوده است و از این رو تصویب قانون بین‌المللی ناظر بر صادرات این کالا برای ایران از اهمیت زیادی برخوردار است.
او با بیان اینکه کمیسیون استانداردهای غذایی سازمان خوار و بار ملل متحد (فائو) اعلام کرده که استانداردهای مورد نظر این کمیسیون برای پسته ایران به تایید نهایی رسیده است، افزود: تایید استانداردهای غذایی پسته ایران از سوی این کمیسیون راه را برای صادرات پسته ایران به اتحادیه اروپا هموار کرده است. نمایندگان 180 کشور جهان در ایتالیا در سی و دومین کنفرانس که از سوی این کمیسیون برگزار شده بود، شرکت کردند تا سرانجام پس از 9 سال سه استاندارد مهم در خصوص صادرات پسته ایران به تصویب این کمیسیون برسد.
غضنفری تاکید کرد: به عقیده کارشناسان، تصویب این استانداردها موجب رشد 30 درصدی صادرات پسته ایران به اتحادیه اروپا خواهد شد.
* صادرات پسته ایرانی به 90 کشور دنیا
وی در ادامه با عنوان اینکه اکنون پسته ایران به 90 کشور دنیا صادر می‌شود که 20 درصد آن در اروپاست، در مورد مشکلات این صنعت اظهار کرد: میزان تولید پسته در هر سال از نظر میزان بارندگی و بارور بودن باغات متفاوت است، بنابراین تولیدکنندگان و صادرکنندگان پسته به دلیل در اختیار نداشتن مکان مناسب نگهداری، ناگزیر به عرضه کل محصول به بازارهای بین‌المللی بوده‌اند.
معاون وزیر بازرگانی با بیان اینکه ایجاد پایانه‌های صادراتی پسته، نوسانات بازارهای بین‌المللی را کنترل می‌کند، اضافه کرد: بزودی پایانه صادراتی پسته در استان کرمان تشکیل خواهد شد تا با ساخت انبارهای اضطراری پسته بتوان نوسانات بازارهای بین‌المللی را کنترل کرد.
* افزایش 300 درصدی هزینه باغداری
وی در مورد مشکلات صنعت پسته کشور بیان کرد: بحران آب و خشکسالی، گسیختگی شدید بین‌قیمت تمام شده و فروش پسته با توجه به پنج برابر شدن هزینه تمام شده در 10سال گذشته، افزایش موانع بهداشتی در بازارهای هدف و نبود یک سخنگوی واحد از جمله چالش‌های موجود در صنعت پسته کشور است. ش
غضنفری با اشاره به افزایش حدود 300 درصدی هزینه باغداری اعم از سم و کود، کارگر، برق، تراکتور و مواردی از این دست در شرایطی که قیمت پسته در کل این مدت 50 تا 60 درصد رشد داشته است، عنوان کرد: با چنین آمار و ارقامی مشخص است که سود تولید این محصول به حداقل رسیده و ادامه فعالیت برای باغداری بسیار مشکل شده است.
وی در ادامه از دیگر مسائل بزرگ صادرکنندگان پسته را مربوط به تسهیلات بانکی دانست و تاکید کرد: همکاری مسئولان اقتصادی در زمینه صادرات با بانک‌ها و فعالان این بخش ضروری است.
رییس سازمان توسعه تجارت یکی از مشکلات دیگر صادرات پسته در سال جاری به‌خصوص در نیمه دوم امسال را بالا بودن قیمت پسته و احتمال تداوم و ثبات قیمت در داخل عنوان کرد و افزود: این در حالی است که سال گذشته برای اولین بار پسته آمریکا با قیمت کمتر از پسته ایران عرضه شد که در صورت تداوم این وضعیت مشکلات دیگری به فهرست مشکلات اضافه خواهد شد.
* پرداخت 500 میلیون تومان برای حمایت از زنجیره‌های مرتبط با صادرات
وی ایجاد بازار کاذب و اعلام قیمت‌های بالا توسط برخی از صادرکنندگان (تعاونی پسته رفسنجان و شرکت پسته ایرانیان) که تنها منجر به تلاطم قیمت شد را یکی از مشکلات دیگر این محصول ذکر کرد و در مورد جایزه صادراتی پسته نیز یادآور شد: جایزه صادراتی پسته براساس نوع بسته بندی از یک تا سه درصد است.
معاون وزیر بازرگانی در پایان این گفت‌وگو با ایسنا خاطرنشان کرد: در سال گذشته تفاهم‌نامه‌ای بین سازمان و انجمن پسته برای اعمال مدیریت و حمایت برخی از زنجیره‌های مرتبط با صادرات منعقد و در فاز اول 500 میلیون تومان برای اجرای آن پرداخت شد.