درس‌های ارز ۴۲۰۰

مروری بر دوره‌‌‌های گذشته نشان می‌‌‌دهد که در زمان ارز ۴۲۰۰تومانی، وضعیت به گونه‌‌‌ای شده بود که اکثرا نهادهای پژوهشی با محاسبه رانت نهفته در تفاوت قیمتی خواهان همگرایی نرخ‌‌‌ها بودند. در حال حاضر قیمت ارز دولتی ۲۸۵۰۰ تومان و قیمت ارز در بازار نزدیک به ۶۰ هزار تومان است و این موضوع باعث شده اولا تخصیص ارز برای دولت مقرون به صرفه نباشد و در نتیجه تولیدکنندگان مدت‌‌‌ها در صف تخصیص ارز قرار می‌‌‌گیرند و ثانیا دولت به بهانه ارز دولتی در قیمت‌‌‌گذاری دخالت می‌‌‌کند درحالی‌که بسیاری از تولیدکنندگان ارز را از بازار آزاد تامین می‌‌‌کنند.

 

فعالان این صنعت می‌‌‌گویند دولت همان مسیری را طی کرده که در دولت دوازدهم با ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفتار آن بودیم و در نهایت با وارد آوردن یک شوک به اقتصاد از آن عبور کردیم، ولی متاسفانه تعریف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی و روی کار آمدن ارزهای دیگر با نرخ‌‌‌های متفاوت باعث شد هم چالش‌‌‌های تامین و تخصیص ارز را شاهد باشیم و هم رانت‌‌‌های ناشی از ارز چند‌نرخی ایجاد شود و حالا دولت باید برای عبور از این مشکلات چاره‌‌‌ای بیندیشد.

 

در این شرایط دولت تنها یک راه دارد و آن یکسان‌‌‌سازی نرخ ارز برای فعالیت‌‌‌های تولیدی است که البته احتمالا شوک دوم را ایجاد خواهد کرد، اما تداوم وضعیت کنونی نیز ممکن نیست، چراکه بار این سیاست‌‌‌ها بر دوش تولیدکنندگان قرار دارد و تولید با این شرایط عملا توجیه اقتصادی ندارد و این در حالی است که در دوره ارز ۴۲۰۰ تومانی شاهد بودیم در دوره‌‌‌ای قفسه‌‌‌های فروشگاه‌‌‌های مواد غذایی به دلیل همین شرایط خالی شد و کمبود کالاهای اساسی در کشور به یک تهدید جدی تبدیل شد. بر این اساس دولت باید به سرعت برای عبور از شرایط کنونی تصمیم بگیرد در غیر این صورت ورود به محدوده هشدار تولید کالاهای اساسی می‌‌‌تواند مشکلات بیشتری ایجاد کند و دولت را در شرایط سخت‌‌‌تری برای تصمیم‌‌‌گیری قرار بدهد.

 

احمد شیروانی، دبیر کل انجمن ملی صنعت پخش ایران در برنامه ایران فود «اکو ایران»با بیان اینکه در سال‌‌‌های گذشته شاهد تصمیم درستی در دولت سیزدهم برای تک‌نرخی شدن ارز بودیم گفت: متاسفانه این تصمیم دیری نپایید و به سرعت بی‌اثر شد. وی با بیان اینکه در واقع دلار به تولیدکنندگان تخصیص داده نمی‌‌‌شود، افزود: چند ماه است که هیچ تخصیصی برای کالاهایی که حتی در ماه‌‌‌های قبل تولید شده و در اختیار مصرف‌‌‌کنندگان قرار گرفته صورت نگرفته و این به معنای تامین ارز از بازار آزاد برای تداوم تولید است. وی با اشاره به اینکه در حال حاضر لااقل 20 هزار تومان بین ارز دولتی و آزاد اختلاف وجود دارد، گفت: بخش خصوصی و تولیدکنندگان این اختلاف را متقبل می‌‌‌شوند و پیش‌‌‌بینی می‌‌‌شود در آینده دولت ناچار به نزدیک کردن نرخ ارز به نرخ آزاد است؛ هرچند به نظر می‌‌‌رسد دست‌‌‌هایی در کار است که از تعیین تکلیف بازار ارز جلوگیری می‌‌‌کند.

 

به گفته شیروانی با توجه به اینکه تولیدکنندگان و تامین‌‌‌کنندگان به طور مستقیم با موضوع ارز در‌گیر هستند ادامه داد: شرکت‌‌‌های پخش نیز به دلیل مارجین‌‌‌های دستوری شرایط نامناسبی دارند و این دو معضل باعث شده چرخه و زنجیره تامین کالاهای اساسی با چالش‌‌‌های جدی روبه‌رو شوند و متاسفانه در حال حاضر مشکلات تامین مالی و نقدینگی و ارزی به شدت بر دوش تولید قرار گرفته و توزیع‌‌‌کنندگان نیز از موضوعات این زنجیره تاثیر پذیرفته‌‌‌اند. وی با اشاره به رشد 35 تا 40 درصدی هزینه‌‌‌های حمل و نقل در ماه اول سال جاری گفت: بخش زیادی از این موضوع رسمی ‌‌‌نیست و پشت فاکتوری است و در این شرایط سخت چگونه می‌‌‌توان انتظار داشت که قیمت‌‌‌ها افزایش نیابد.

 

وی با اشاره به اینکه چالش‌‌‌ها در کل زنجیره باید برطرف شود و باید فشارها از روی حلقه‌‌‌های زنجیره از ابتدای حلقه که تولید است برداشته شود و این موضوع در سایر حلقه‌‌‌ها نیز نمود یابد، گفت: در حال حاضر تولیدکنندگان از منابع شخصی و اعتبار خود کالاها را وارد می‌‌‌کنند و ماه‌‌‌ها درگیر تخصیص ارز و نرخ‌‌‌های سود بالای بانکی هستند و باید گفت تولیدکنندگان به مرز خطر رسیده‌‌‌اند.

 

شیروانی ادامه داد: نکته مهم آن است که متاسفانه عدم تصمیم‌‌‌گیری  و عدم به موقع تخصیص  ارز به تامین‌‌‌کنندگان و تولیدکنندگان باعث شده شاهد مشکلات بیشتری در کنار رشد نرخ ارز باشیم. وی اظهار کرد: امیدواریم دولتمردان به خود بیایند و تصمیم‌‌‌گیری‌‌‌های مناسب در زمان مناسب صورت بگیرد، زیرا در نتیجه این سیاست‌‌‌ها مردم بیشترین آسیب را می‌‌‌بینند، زیرا مردم در جریان نیستند که چه ارزی برای تامین کالا و دارو تخصیص یافته و دولت باید از این تعدد نرخ‌‌‌های ارز عبور کند و قطعا بعد از تک‌نرخی شدن ارز مسیرهای رقابتی باز می‌‌‌شود و در نتیجه شاهد گشایش‌‌‌های بیشتر خواهیم بود.

 

وی در ادامه در ارتباط با برگزاری نمایشگاه صنعت پخش گفت: ما در این نمایشگاه و کنفرانس در جزیره کیش تصمیم گرفتیم در فضایی خارج از شهرهای شلوغ گفت‌‌‌وگوهای B 2 B برگزار کنیم و شرکت‌‌‌هایی که در این زیست‌بوم فعالیت می‌‌‌کنند اعم از تامین‌‌‌کنندگان، فروشگاه‌‌‌های زنجیره‌‌‌ای، بانک‌‌‌ها و موسسات مالی، شرکت‌‌‌های خودرویی که در حوزه لجستیک دخالت دارند، شرکت‌‌‌های نرم‌‌‌افزاری و سخت‌‌‌افزاری و شرکت‌‌‌های پخش گردهم آیند و مذاکرات مستقیمی داشته باشند و در این راستا پنل‌‌‌های تخصصی را برای این زنجیره با تاکید بر آخرین موضوعات در حوزه سامانه‌‌‌هایی که دولت ایجاد کرده، شرکت‌‌‌های دانش‌بنیان در حوزه صنعت و ... برگزار خواهیم کرد تا فاصله خود را از استانداردهای دنیا کمتر کنیم.