جهش قیمت در بازار مواد پروتئینی| مرغ سهمیه بندی شد

در حالی که این روزها شاهد آشفتگی و اخلال در بازار مواد پروتئینی مانند مرغ هستیم متاسفانه بسیاری از محصولات دیگر مانند گوجه فرنگی نیز در بازار دچار افسار گسیختگی قیمتی هستند.
در روز های پایانی آذرماه هم چنین با افزایش برخی موادغذایی اساسی از جمله برنج و حبوبات روبرو بودیم و نرخ این محصولات نیز حدود ۱۰درصد افزایش قیمت داشته است.
مشاهدات خبرنگار ما از سطح بازار نشان می دهد که برخی از مواد خوراکی و کالا ها از ابتدای سال تاکنون با چندین مرتبه افزایش قیمت مواجه بوده است.به عنوان مثال تن ماهی از ابتدای سال تاکنون سه مرتبه گران شده و از ۳۵ هزار تا ۷۵ هزار تومان افزایش قیمت داشته و در حال حاضر نیز به ۹۵ هزار تومان به ازای هر قوطی رسیده است.
هم چنین برخی از مواد خوراکی مانند رب گوجه فرنگی طی چند هفته گذشته افزایش قیمت داشته و نوشابه‌های ۱.۵ لیتری که تا چهار ماه قبل با قیمت ۱۵۸۰۰ تومان فروخته می‌شدند در حال حاضر به قیمت ۲۹ هزار تومان عرضه می شوند.
گرانی مرغ
مشکل کمبود و گرانی نهاده های دام و طیور و به دنبال آن افزایش قیمت مرغ بیش از نرخ مصوب موضوع جدیدی نیست و لذا هم تولید کننده و هم مصرف کننده دولت را مقصر این گرانی می دانند.
در حالی که قیمت مرغ رسما از قیمت مصوب ۷۶ هزار تومان به کیلویی 86 هزار تومان افزایش یافته است اما با این وجود نیاز شهروندان تامین نمی شود لذا خریدارانی که خوش اقبال باشند مرغ کشتار روز را به قیمت هر کیلو ۸۵ هزار تومان و در صورت بدشانسی و روبرو شدن با یخچال های خالی باید این محصول را به قیمت هر کیلو ۱۰۳ هزار تومان تهیه کنند.
مشاهدات خبرنگار ما از سطح شهر مشهد حاکی از آنست که بازار مرغ های تکه کاری شده در حال حاضر گرم و دست سودجویان برای سود بیشتر باز گذاشته شده است زیرا مرغ های تکه شده از جمله سینه و ران قیمت هایی از ۱۱۵ هزار تومان تا ۱۳۵ هزار تومان در فروشگاه ها جولان می دهند و حتی قیمت بال با رسیدن به قیمت ۹۰ هزار تومان از قیمت مرغ کشتار روز هم سبقت گرفته است! بر همین اساس در طی آذرماه امسال بنا بر مشاهدات و گلایه های شهروندان قیمت بسیاری از مواد خوراکی متورم تر شده است.
در حال حاضر با وجود اینکه بسیاری مردم به قیمت ۸۵ هزار تومانی مرغ تن داده انداما متاسفانه توزیع اندک مرغ موجب شده تا مغازه دار ها دست به سهیمه بندی این محصول زده و به ازای هر نفر فقط یک عدد مرغ به مشتریان تحویل بدهند.
دولت عامل گرانی
امیر محمد کدکنی یکی از فعالان صنعت طیور در استان خراسان رضوی اظهار کرد: قیمت مصوب هر کیلو سویا از ۱۶ هزار تومان به ۲۰ هزار و ۹۰۰ تومان رسیده لذا افزایش قیمت مرغ انتظار بیهوده ای نیست.
وی با بیان اینکه با وجود افزایش سویا اما باز هم تامین این محصول برای تولید کننده با مشقات فراوان همراه است ادامه داد: مرغ داران اگر نهاده های طیور را ارزان دریافت کنند به همان نسبت نیز مرغ را ارزان در اختیار مردم و مصرف کننده قرار می دهند لذا نباید توپ گرانی و یا وصله گران فروشی را به تولید کننده نسبت داد.
وی می گوید: تولید کننده نمی تواند منتظر دولت بنشیند و تغذیه طیور را متوقف کند لذا مجبور است برای تامین نیاز خود دست به دامن بازار سیاه شود و ۳۵ هزار بابت هر کیلو نهاده هزینه پرداخت کند لذا این ضرر را چه کسی باید جبران کند؟
کدکنی با بیان اینکه گذشته از افزایش قیمت نهاده طیور قیمت جوجه های یکروزه نیز افزایش یافته است بیان کرد: قیمت مصوب جوجه یکروزه ۱۵ هزار و ۹۰۰ تومان نرخ گذاری شده است اما تولیدکنندگان باید با قیمت‌ ۲۷ هزار تومان جوجه را خریداری کند اما این وسط هیچ شخصی نمی پرسد که ناظر بر نرخ مصوب در بازار کیست؟
این تولید کننده با بیان اینکه متاسفانه تامین نهاده‌های دامی در انحصار دولت قرار دارد بیان کرد: دولت به عنوان اصلی ترین عامل تاثیر گذار در این پروسه عامل افزایش قیمت مرغ در بازار است.
تولید کننده ضرر می دهد
رئیس اتحادیه مرغداران تخمگذار مشهد نیز با بیان اینکه تولیدکنندگان مرغ با کمبود کنجاله سویا رو به رو بوده و به اجبار آن را در بازار سیاه بالاتر از قیمت مصوب خریداری می‌کنند افزود: متاسفانه تولید کنندگان مدت زمان مدیدی است که برای تهیه نهاده با مشکل مواجه هستند.
سید حسین موسوی‌نژاد با اشاره به این موضوع که تنها افزایش نهاده ها بر روی قیمت ها تاثیر گذار نیست و بسیاری دیگر از خدمات مانند حمل و نقل و یا حامل های انرژی موجب افزایش قیمت و ضرر تولید کننده می شود ابراز کرد: در حال حاضر تولید هر کیلو تخم مرغ برای مرغدار بیشتر از ۵۴ هزار تومان هزینه برمی‌دارد و این در حالی است که قیمت فروش کمتر از این مقدار است.
وی با اشاره به همین موضوع بیان کرد: از آن جا که نرخ خدمات و یا هزینه های تولید به هیچ وجه ثابت نبوده و مدام در حال تغییر است لذا باید نرخ گذاری برای تولید نیز به صوزت شناور و یا به روز باشد.
وی ادامه داد: از ابتدای امسال که برای قیمت تخم مرغ توسط دولت نرخ گذاری انجام پذیرفته و هنوز هم بر اساس نرخ مصوب این محصول در حال تولید عرضه به بازار است اما شما مشاهده می کنید که به کرات تمامی هزینه های تولید و یا کالاهای مصرفی در بازار با افزایش قیمت و تورم مواجه بوده و لذا نمی توان از تولید کننده بخواهیم که هم چنان محصول خود را به نرخ ۸ ماه پیش به بازار عرضه کند!
موسوی نژاد خاطرنشان کرد: بر اساس برآوردهای انجام شده که به سیستم دولتی ارائه داده شد، قیمت تمام شده هرکیلوگرم از این محصول درب واحدهای تولیدی بر اساس قیمت تمام شده و افزایش قیمت نهاده‌های تولید باید به بیش از ۵۴ هزار تومان برسد.
وی با اشاره به کمبود کنجاله سویا در بازار افزود: دولت قیمت کنجاله سویا را ۳۰۰۰ تومان افزایش داد که حتی این نهاده در بازار موجود نیست و مرغداران با کمبود کنجاله سویا مواجه هستند و به اجبار برای تهیه آن به بازار سیاه مراجعه کرده و با قیمت بالاتر از قیمت مصوب آن را خریداری می‌کنند.
ریشه گرانی
در حالی که این روز ها در زنجیره تامین و توزیع مرغ انگشت اتهام برای گرانی به سمت یکدیگر بلند است لذا از اظهارات معاون بازرسی و نظارت اتاق اصناف ایران می توان دلیل تلاطم در بازار مرغ را متوجه شد.
بهنام نیک‌منش در این رابطه می گوید: مطابق رصد و پایش انجام‌شده درباره افزایش قیمت مرغ در بازار، مشخص شد مهم‌ترین عامل گرانی عدم توزیع به‌موقع نهاده‌های دامی با قیمت مصوب توسط وزارت صمت است.
وی در این رابطه یادآور شد: مرغداران برای تأمین نهاده‌های دامی به بازار آزاد روی آوردند که این امر منجر به تأثیر زیادی در افزایش قیمت‌ها از زنجیره تولید تا توزیع شد.
وی البته وعده داده است با تدبیر انجام‌شده در وزارت صمت و تأمین به‌موقع نهاده‌های دامی، از دو هفته دیگر شاهد آرامش در بازار مرغ و روند کاهشی قیمت‌ها خواهیم بود.
قرمز شدن قیمت گوشت
گوشت قرمز نیز یکی از مهم‌ترین کالاهای موردنیاز است که با انواع و قیمت‌های متفاوت عرضه می‌شود به‌طوری‌که گوشت بااستخوان، بدون‌چربی، بی‌گردن یا ران و سردست از سوی هر فروشنده به قیمت‌های متفاوت به فروش می‌رسد و فروشندگان دلایل مختلف برای قیمت‌گذاری خود مطرح می‌کنند.
در روزهای گذشته قیمت دام سبک روند افزایشی داشته و تا حدود ۲۵هزارتومان گران‌تر از قبل (قیمت دام زنده ۲۲۰ هزار تومان از قرار هر کیلو) عرضه شده است.
گوشت و مرغ همیشه تحت تاثیر عرضه و تقاضا دارای نوسانات قیمتی بوده است و متاسفانه میزان دام سبک در  خراسان رضوی ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش داشته که روند کاهشی این آمار از سه سال پیش آغاز شده است.
متاسفانه با شروع خشک سالی‎ها از سال ۹۹ وابستگی دام های سبک به  نهاده‌های وارداتی زیاد شد و از آن جا که نهاده یارانه دار درخور توجهی به دامداری های سنتی تخصیص داده نشد لذا دامداران در توان تأمین هزینه‎های خود ناتوان ماندند.
این موضوع موجب شد تا دامداران برای اینکه هزینه‌های خوراک مورد نیاز دام خود را تأمین کنند به ناچار بخشی از دام خود را  زودتر از موعد به باازر عرضه کنند.کاهش دام مولد به دلیل ناتولنی دامداران در تامین علوفه ونهاده های دامی موجب کاهش زایش شد و لذا قیمت گوشت را نیز این روز ها افزایش داده است.