علیمردانی، رئیس هیأت مدیره شرکت صنایع غذایی 202 از مدیران نوآور صنعت غذا بهشمار میرود. او در گفتوگو با خبرنگار ضمن بیان این مطلب نکات مهمی را اعلام کرد که مشروح آن را در ادامه میخوانید.
نحوه جراحی اقتصاد یا حذف ارز ترجیحی را در سال جاری چگونه ارزیابی میکنید و این طرح چه تبعات منفی در تولید داشته است؟
از ابتدا با تک نرخی شدن ارز موافق بودم و اگر این امر به درستی انجام میشد و در پشت پرده، تنها به افراد خاصی تعلق نمیگرفت، میتوانست بازار رقابتی مناسبی ایجاد کند. متأسفانه در رابطه با حذف ارز ترجیحی به گونهای عمل کردند که تنها بازار را به هم ریختند. چنانچه قرار است نهادههایی مثل علوفه، دانمرغ و… را قطع کرده و با ارز آزاد وارد کنند، دلیلی ندارد دولت از قبل اعلام کند مرغ بعد از این تاریخ با فلان قیمت عرضه میشود و در این رابطه باید صرفاً به دامدار اعلام میشد که بعد از این، ارز 4200 تومانی به تولید تعلق نگرفته و باید نهادهها را به صورت آزاد، وارد یا تهیه کنید. بعد از مرحله تولید هم نسبت به قیمتگذاری اقدام میشد.
متأسفانه بدون توجه به تولیدکننده، محصول را قیمتگذاری کردند. برخی از مرغداران هم که هنوز مرغ را با همان نهادههای از قبل تهیه شده، تولید کرده بودند،اقدام به فروش آن با قیمت بالا کردند. این امر باعث ایجاد شوک در بازار شد که در واقع، خود دولت مسبب آن است.
دولت باید از تعیین قیمت در رابطه با محصول اجتناب کند. قیمت را نمیتوان با توپ و تفنگ و به صورت اجباری تعیین کرد. عرضه و تقاضا، نرخ را تعیین میکند. در هیچ کجای دنیا قیمتگذاری اجباری وجود ندارد. قیمت باید با آنالیز محصول تولیدی، تعیین و محاسبه شود و بدین وسیله قیمتهای تولیدکننده را کنترل کرد. در واقع مسئول آشفتگی بازار، خود دولت است.
به نظر من ارز باید تکنرخی باشد. دولت نیز باید تلاش کند در مورد قیمتگذاری محصول به یک توافق رسیده و با راهحلهایی همچون افزایش حقوق یا راهکارهای اقتصادی دیگر، تورم موجود را کنترل و مدیریت کند.
در سالهای گذشته، انجمن فرآوردههای گوشتی از طریق شرکت تعاونی وطن، اقدام به واردات گوشت از برخی کشورها میکرد اما این امر به واسطه تعدد واردکنندگان متوقف شد. با توجه به قیمت بالای دلار، برای کاهش قیمت تمام شده فرآوردههای گوشتی، چه پیشنهادی دارید؟
هماکنون قیمت دام داخلی، تفاوت چندانی با دام وارداتی ندارد. اخیراً به گوش میرسد برای واردات آن، ارز نیمایی هم تخصیص نمییابد و این یک فرآیندی است که مشخص نیست چه اتفاقی را در بازار رقم خواهد زد. پیش از این از آنجا که شاهد یک نظم در بازار بودیم، واردکنندگان گوشت میتوانستند با ارز نیمایی اقدام به واردات کنند، اما امروز همین واردکنندگان باید تمامی دردسرهای واردات ازجمله تهیه پروفورم و اخذ VIP را متقبل شده و پس از آن نیز نسبت به اخذ آمار قیمت از کشور فروشنده اقدام کنند؛ از طرفی گاهی کشورهای فروشنده همچون هند و…که از آنها اقدام به واردات میشود با بهانهتراشی برای واردکننده ایرانی، مانع کار آنان میشوند؛ به طوری که اعلام میکنند چندین ماه از زمان اخذ قیمت گذشته و باید قیمت محصول را به بهای روز پرداخت کنید. وجود چنین مشکلاتی، واردات را با مشکل مواجه ساخته است. معمولاً واردکننده بر مبنای محاسبات خود اقدام به واردات میکند. از آنجا که قیمت دلار ثابت نیست و دولت، تعهدی برای این کار ندارد تا زمانی که واردکننده اقدام به اخذ مجوز واردات نماید، دلار نیز افزایش یافته و متأسفانه واردکننده نمیتواند اقدام به پرداخت وجه به فروشنده نماید. دولت باید به واردکننده و صادرکننده متعهد شود و برای مدت نسبتاً مناسبی، قیمت دلار را ثابت نگه دارد؛ در غیر این صورت و با نوسان قیمت دلار، واردکننده که مدت زیادی از وقت خود را صرف اخذ مجوز وارداتی و سایر امور کرده است، آسیب خواهد دید و این آسیب هم از ناحیه کشوری که از آن اقدام به واردات شده و هم از جانب کشور خودمان است. البته بازار گوشت کشور برزیل تا اندازهای از ثبات برخوردار است و اگر قیمت دلار در کشور ما مرتباً افزایش نیابد در مدت کوتاه، تأثیر چندانی روی قیمت گوشت نخواهد گذاشت.دولت باید در این زمینه به بازار یک ثبات ببخشد تا واردکننده و صادرکننده خیالشان از این نظر آسوده باشد. در واقع دولت باید قیمت دلار را برای مدتی ثابت نگه دارد.
در مورد سیر تکاملی محصولات شرکت و این که کار را از چه زمانی و با چند محصول آغاز کردید و امروز سبد محصولات 202 شامل چه اقلامی است، توضیح بفرمایید.
ما فعالیت خود را در سال 1359 با تولید محصول همبرگر 46 درصد آغاز کردیم. در آن زمان با ارائه یک گواهی از سوی بسیج اقتصادی به تولیدکننده، اقدام به دریافت گوشت (از سازمان گوشت کشور) میشد و همبرگر 46درصدی را تولید میکردیم. از همان زمان سعی کردیم تا کار خود را بر اساس درستی پایهگذاری کنیم. در آن دوران اکثر افراد با شنیدن این جمله که موفق به دریافت ایزو شدهایم، تعجب کرده و مفهوم آن را درک نمیکردند؛ در حالی که آن زمان هم ایزو روی محصولات نظارت داشت. در واقع طبق این گواهینامه باید به آن چه روی محصول درج شده، عمل شود. آن زمان که هنوز استانداردهایی همچون HACCP و ایزو وجود نداشت، پایه و اساس کار را به گونهای گذاشتیم که در محصولات تولیدی خود به آن چه روی محصول درج میشد، عمل میکردیم.
سال 1370 سازمان گوشت کشور منحل شده و ارگانی به نام پشتیبانی امور دام روی کار آمد که عملکرد بسیار نامناسبتری از آن داشت و شاید این نهاد، بیشتر باعث به هم ریختگی بازار شد.
به اعتقاد من هم اکنون نیز باید دو ارگان سازمان حمایت از مصرفکننده و شرکت پشتیبانی امور دام منحل شوند؛ زیرا با برکناری آنها، همه چیز روال اصلی خود را طی کرده و دست دلالان و واسطهگران از بخش کوتاه خواهد شد.
خوشبختانه با انحلال سازمان گوشت، دست ما در رقابت بازتر شد و همچنان پایبند پایه و اساس درستی که در تولید بنا نهادیم، هستیم.
از سال 59 تا 70 اقدام به تولید همبرگر کردید؛ از آن پس چه محصولاتی به سبد تولیدات شرکت افزوده شد؟
در تمامی دنیا محصول همبرگر، یک نوع نیست و با درصدهای مختلف تولید میشود. در واقع درصد گوشت مصرفی در همبرگر نیز قیمت را تعیین میکند. در آن زمان ما توانستیم دکتر حقیقی مسئول وقت بازرسی اداره بهداشت را قانع کنیم که از این نهاد بخواهد به ما اجازه دهند اقدام به تولید دو نوع همبرگر 30 و 60 درصد برای کسانی که دنبال محصول ارزان و یا گران قیمت هستند، کنیم. علاوه بر آن، مجوز تولید کباب لقمه را هم گرفتیم. در پی این امر، با درخواست ما موافقت شد و اجازه تولید آن را در سال 72-71 اخذ کردیم.
یکی دیگر از اقدامات ما در آن زمان، تولید دو نوع محصول کباب لقمه و همبرگر60 درصد به شکل جعبهای بود بعد از آن هم با تبلیغ این محصول در تلویزیون، بازار محصولات 202 که همواره به کیفیت نیز توجه داشت، رونق یافت. در حقیقت ما لیدر بازار همبرگر کشور شدیم.
پس از آن مسئولین مربوطه در ادرات بهداشت و استاندارد به این مهم رسیدند که میتوان همبرگر را با درصدهای بالا (همچون 80 تا 100درصد) نیز تولید کرد و به این ترتیب، این محصول تنوع یافت. در سال 85 هم به دلیل پر شدن ظرفیت کارخانه، اقدام به تأسیس یک کارخانه دیگر در منطقه «کردان » کرج کردیم تا بتوانیم محصولاتی همچون سوسیس، کالباس و غذاهای آماده را نیز به سبد تولیدات خود اضافه کنیم.
هماکنون تولیدات کارخانه شامل چه محصولاتی بوده و پرفروشترین آنها کدام است. سؤال دیگر آن که بازار فروش همبرگر 202 به چه صورت است؟
ما دارای حدود 175 نوع محصول هستیم که شامل انواع همبرگر، کباب لقمه، پیتزا، سوسیس و کالباس، ناگت، شنیسل، کوردنبلو و… است. در بین محصولات، سوسیس و کالباس جزو پرفروشترینها هستند. همچنین در مورد همبرگر 202 نیز باید گفت که هنوز این محصول، لیدر بازار محسوب میشود.
نکتهای که باید به آن اشاره شود این که در حال حاضر برخی از مراکز همچون ساندویچفروشیها و مغازهها، خودشان اقدام به تولید همبرگر کرده و متأسفانه در محصول خود از هر نوع مواد بیکیفیتی استفاده میکنند. متأسفانه تخصیص مجوز به این گونه واحدها باعث لطمه دیدن کارخانجاتی که کیفیت را در نظر میگیرند، خواهد شد. کارخانه 202 دارای 30 هزار متر مربع مساحت است و به جرأت میتوان گفت که خط تولید ما حتی بسیار پاکیزهتر از آشپزخانه خانمهای خانهدار است. در این رابطه از همه عزیزانی که مایلند از خط تولید کارخانه بازدید به عمل آورند، دعوت میکنیم برای آشنایی با نحوه کار و اطمینان خاطر از محصولات 202 از واحد ما بازدید نمایند.
میزان تولید مجموعه نیز حدود 60 تن در روز است که از نظر درصد مواد پروتئینی و گوشت، هر صدگرم آن معادل یک وعده غذایی است. در واقع ما غذای 600 هزار نفر را در روز تأمین میکنیم. البته نمیتوان ادعا کرد که هیچ اتفاق بدی در تولید رخ نمیدهد و طبیعتاً در واحدی با این حجم از تولید، بروز برخی اتفاقات، دور از ذهن نیست و همانگونه که ممکن است یک خانم خانهدار -که تنها برای عده معدودی غذا تهیه میکند- گاهی غذایش شور، بینمک و …. شود ما هم ممکن است دچار یک خطای احتمالی شویم، اما نباید به واسطه این درصد احتمالی خطا، تولیدکننده را زیر سؤال برد و یا مجازات کرد.
رشد قیمت محصولات 202 در سال 1401 نسبت به سال قبل چقدر بوده است؟
از آنجا که از ابتدای سال، مسائلی همچون گرانی برخی از محصولات اتفاق افتاد و برای مثال ما ناچار شدیم مرغ را با قیمتی حدود 56 الی 58 هزار تومان تهیه کنیم، به ناچار یک افزایش قیمتی در محصولات اعمال کردیم. البته ظرفیت تولید کارخانه ما برخلاف دیگر تولیدکنندگان کامل است، اما به طور کلی بازار به خاطر بالا رفتن قیمت برخی اقلام از یک افت برخوردار شده و این امر ممکن است برای مدتی باعث ایجاد مشکل شود. در مجموع ظرفیت کارخانه ما از نظر مواد اولیه تکمیل است. در این رابطه به جهت کمبود فضای نگهداری در محوطه کارخانه «کردان»، بخشی را برای احداث انبار در نظر گرفتهایم تا بتوانیم جوابگوی مشتریان خود باشیم.
چنانچه مطلع شدیم به تازگی تصمیم به احداث یک واحد لبنی در جوار کارخانه گرفتهاید؛ در رابطه با ورود به حوزه تولیدات لبنی توضیح بفرمایید ؟
البته هماکنون نیز در زمینه تولیدات لبنی، اقدام به تولید محصولی همچون دو نوع پنیر پیتزا میکنیم که در یک نوع آن، از کره حیوانی استفاده میشود. یک نوع دیگر که در آن از کره مارگارین، استفاده و در حجم کم تولید میشود، بیشتر جنبه صادراتی به خصوص کشورعراق را دارد. در مجموع در حال توسعه تولیدات لبنی خود هستیم.
واحد کارخانه لبنی چه زمانی افتتاح میشود؟
نمیتوان زمان دقیقی را برای افتتاح کارخانه بیان کرد، اما هماکنون دنبال اخذ مجوزها هستیم و تقریباً دو سال زمان میبرد تا تمامی مجوزها را اخذ کنیم.