از طرف
دیگر طبق همان آمار در سال 99 حدود65000 تن چای به ارزش 1385 میلیارد تومان و ارزی
حدود 330 میلیون دلار وارد شده که به طور میانگین کیلویی حدود 5 دلار قیمت داشته
است.
با نگاهی
به این آمار می توان متوجه تفاوت فاحش قیمت چای وارداتی و صادراتی شد. اما اگر
موضوع را دقیق تر بررسی کنیم با ابهاماتی مواجه می شویم. این که کل تولید چای
داخلی در سال 1399 رقمی کمتر از 30000 تن بوده و حدود 130 میلیارد تومان یارانه
صرف تولید آن شده است. با این حساب می توان پرسید چرا نیمی از چای ایرانی به قیمتی
بسیار کمتر از چای وارداتی و به عبارتی کمترین بها در بین تمام چای های تولیدی
جهان به فروش رسیده است؟ مسلما این چای صادراتی، خارجی نیست. چون تفاوت قیمت ورودی
و خروجی خیلی زیاد است.
این
صادرات چه عایدی ارزی برای کشور به بار آورده در حالی که حدود 70 میلیارد تومان
یارانه صرف تولید آن شده است؟ این چگونه چایی است که قیمتش حدود 22000 تومان است؟
آیا سیاست گذاران از خود نمی پرسند چرا بودجه این کشور که با هزار سختی تامین می
شود باید به جیب مصرف کننده خارجی برود؟ مردم ما چه گناهی کرده اند که باید چای
وارداتی را کیلویی حداقل 130 هزار تومان بخرند در حالی که چای ایرانی به کشورهای
دیگر کیلویی 22000 تومان صادر می شود و آن هم بیش از نصف کل تولید! جالب است تولید
چای ایرانی در بهترین حالت کفاف 30 درصد نیاز کشور را می دهد و در همین حال بیشترش
صادر می شود. من واقعا منطقی برای این صادرات نمی بینم. چون نه تنها عایدی ارزی به
دنبال ندارد بلکه بیش از نصف یارانه دولت را به جیب مصرف کننده خارجی ریخته است.
نکته
عجیب و سوال برانگیز دیگر هزینه تولید چای ایرانی است و این که چقدر تمام می شود
که صادرات آن به قیمت 22000 تومان می صرفد. چرا که بنده شخصا چای ایرانی به قیمت
کمتر از 60 هزار تومان در بازار ندیده ام. بنابراین به عنوان یک مصرف کننده حق
دارم بپرسم فاصله بین قیمت تمام شده چای داخلی و قیمت فروش آن به مصرف کننده چقدر
است؟
به نظر
من این صادرات، نتیجه منطقی نظام غلط خرید تضمینی چای توسط دولت است. با یک حساب
سرانگشتی حتی اگر بپذیریم چای ایران به قیمت تمام شده صادر می شود (که قطعا چنین
نیست) با کسر مقدار صادرات از کل مقدار خرید به عدد 14000 تن می رسیم که آن هم از
حدود 60 میلیارد تومان یارانه بهره مند شده اما کیلویی 60 هزار تومان به فروش
رسیده است. نتیجه بسیار تاسف آور است. دولت به تولید کنندگان چای داخله یارانه می
دهد اما مصرف کننده داخلی، چای را سه برابر مصرف کننده خارجی می خرد. از طرف دیگر
ارزش کل چای خریداری شده بدون احتساب یارانه دولت برای تولید کنندگان رقمی در حدود
390 میلیارد تومان بوده اما تولید کنندگان آن را 1215 میلیارد تومان فروخته اند!
چون کل مبلغ خرید برگ چای کشاورزان با احتساب یارانه دولت به 515 میلیارد تومان
نرسید. تازه 130 میلیارد تومانش یارانه ای بود که دولت به عنوان تخفیف در خرید
نصیب کارخانه داران چای ایرانی کرد تا از این راه به رونق تولید داخلی کمک کرده
باشد
در نهایت
می خواهم بپرسم با در نظر گرفتن نکات بالا چرا دولت، چای داخلی را به قیمت تضمینی
که یک قیمت حداقلی است می خرد؟ چرا اجازه نمی دهد این محصول از قفس تنگ خرید
تضمینی آزاد شود تا از این راه کشاورزان زحمتکش ما به حقوق واقعی خود دست یابند.
کاملا مشخص است که خرید تضمینی تنها سبب تثبیت درآمد در یک سطح حداقلی شده در حالی
که ارزش واقعی محصول آنها به مراتب بیشتر است. این را از مقایسه رقم فروش چای
داخله و هزینه خرید آن که تماما توسط دولت تامین می شود می توان متوجه شد.
در لایحه
بودجه سال 1400، دولت محترم مبلغ 200 میلیارد تومان برای کارخانه داران چای،
یارانه در نظر گرفته است که نشان دهنده توجه دولت و اهتمام آن برای رونق تولیدات
داخلی و تحقق فرمایشات مقام معظم رهبری در حوزه محصول ارزشمند چای ایرانی است اما
به نظر می رسد در مسیر تولید چای داخلی ابهاماتی وجود دارد که باید به آن ها توجه
بیشتری کرد. باید دید امسال تولید کنندگان چای داخلی چه مقدار از این یارانه را به
مصرف کنندگان خارجی می بخشند!